در مراسم شب یلدا مطرح شد؛ برای تسخیر قلوب، نیاز به لشکرکشی نداریم
در مراسم شب یلدا مطرح شد؛ برای تسخیر قلوب، نیاز به لشکرکشی نداریم
مدیریت فرهنگی معاونت کاربردی‌سازی علوم انسانی و فرهنگی به‌مناسبت بزرگداشت بلندترین شب سال، آئین شب یلدا را برگزارکرد. این مراسم روز 30 آذرماه از ساعت 30/16 تا 30/18 در فضای مجازی از طریق برنامه‌ی وبینار با حضور جمعی از اساتید، دانشجویان و همکاران برگزار شد.
در ابتدای مراسم دکتر سلمان صادقی‌زاده، مدیر فرهنگی پژوهشگاه، ضمن تبریک شب یلدا، به تاریخچه و سنت‌های این آئین و اهمیت حفظ آن اشاره کرد.
در ادامه دکتر زهرا پارساپور، معاون کاربردی سازی علوم انسانی و فرهنگی به عنوان نخستین سخنران جلسه، ضمن تبریک میلاد با سعادت حضرت زینب (س) به فلسفه‌ی وجودی شب یلدا اشاره کرد و از نقطه‌نظر ادبی، اجتماعی و معناشناختی به واکاوی اهمیت این شب در فرهنگ ایرانی پرداخت و گفت: یلدا واژه‌ای سریانی به معنای زایش است. شبی که در آن میترا ایزدمهر از دل سنگ متولد می‌شود و خورشید که نماد این ایزد و هم‌پیمان اوست در انتهای شب طولانی از دل کوه یا دل دریا زایش دوباره دارد. مسیحیان نیز میلاد مسیح (ع) را به شب یلدا پیوند می‌زنند و نوئل رومی نیز به معنای زادن است. پیوند خورشید با حضرت عیسی (ع) در ادبیات متجلی است و خورشید و عیسی در آسمان چهارم هم‌خانه هستند. شب یلدا تلاقی آذرماه نماینده‌ی آتش مینوی با دی ماه است که نماد اهریمن است. نبردی سخت که درد پایان به غلبه‌ی نور و مهر و فرا رسیدن روز اول دی ماه که به خرم‌روز شهره بود منتهی می‌شود. ایرانیان این شب طولانی را با گستردن خوان، گردهم‌آمدن و چینش میوه‌هایی به رنگ خورشید به شادی سپری می‌کردند و با امید و مهر به استقبال پیروزی، روز و روشنی می‌نشستند.
پارساپور با اشاره به این بیت از حافظ؛ «صحبت حکام ظلمت شب یلداست/ نور ز خورشید جوی بو که برآید»، به معنای استعاری شب یلدا اشاره کرد که در این‌جا نمادی از تاریکی ظلم و ستم شاهان و حاکمان جائر است و بیان‌گر توجه به خورشید حقیقت به منظور پایان‌دادن به تاریکی جهل و جور است. در مواردی از شب یلدا به شب قدر یاد شده است.
وی همچنین از تعبیر شب یلدا به شب وصل سخن گفت و در همین رابطه با قرائت غزلی از حافظ سخن خود را خاتمه داد:
شب وصل است و طی شد نامه‌ی هجر/ سلام فیه حتی مطلع‌الفجر
دلا در عاشقی ثابت‌قدم باش / که در این ره نباشد کار بی‌اجر
من از رندی نخواهم کرد توبه / و لو آذیتنی بالهجر و الحجر
برآی ای صبح روشن دل خدا را / که بس تاریک می‌بینم شب هجر
دلم رفت و ندیدم روی دلدار / فغان از این تطاول آه از این زجر
وفا خواهی جفاکش باش حافظ / فان الربح والخسران فی‌التجر
در ادامه دکتر فاطمه راکعی ضمن تبریک میلاد با سعادت حضرت زینب (س) و روز پرستار و امید به تلاش جهت رهایی از این پاندمی با تأکید ارتباط شب یلدا با طبیعت با قرائت چند قطعه شعر و تقدیم به‌طرفداران طبیعت و امید به شادی بیشتر لحظات یلدائی، محفل مخاطبان را مزین کرد. وی گفت: تمامی شاعران در سراسر جهان طبع هنری خود را با زیبایی طبیعت ممزوج می‌کنند حتی زمانی‌که شاهد قهر طبیعت و پدیده‌هایی مانند زلزله، سیل و مواردی از این دست هستند. وی در ادامه اشعاری درباره‌ی طبیعت قرائت کرد.
در ادامه‌ی برنامه افشین علا با اشاره به بیماری کرونا و عدم پیش‌بینی آینده گفت: بهتر است همین‌دم را غنیمت شمرد. امشب فرصت خوبی‌است تا فرزندان‌مان را با ادبیات خودمان آشنا کنیم و شاید بهتر است اسم امشب را یلدای کتاب‌خوانی یا یلدای ادبیات بنامیم؛ سخن فارسی و ادبیات ما از 1000 سال پیش تاکنون محکم و بدون تغییر باقی ماندهاست و برای تسخیر قلوب، نیاز به لشکرکشی نداریم و درطول تاریخ با همین حکمت و ادبیات توانستیم دنیا را تسخیر کنیم. متأسفانه به علت کوتاهی‌های ما خیلی‌ها مولانا را رومی می‌دانند درحالی‌که متعلق به ایران است. شاهنامه بزرگترین متن حماسی جهان است. رباعیات خیام در بین ملت روس درهرخانهای وجود دارد. سر گنجینه‌ی ادبیات ما، با دیگران رقابتی گسترده برپاست و نباید از آن غافل باشیم. وی در آخر با قرائت غزلی ازحافظ به سخنان خود پایان داد.
در بخش بعدی این مراسم، بهمن بنی‌هاشمی مباحثی را درباره‌ی شب یلدا بیان کرد و همراه با نوازندگی سه-تار از سوی استاد ناصری سروده‌های خود را قرائت کرد. از جمله شعری با مضمون: « قسم به خواب؛ به سرمایه‌ی فراموشی پناه می‌برد انسان به شب به خاموشی ...» در این قسمت برنامه موسیقی به صورت زنده اجرا شد.
در پایان مراسم دکتر پارساپور ضمن اعلام خرسندی از برگزاری این برنامه و تشکر از حضور میهمانان محترم با آرزوی تداوم برنامه‌هایی با موضوع‌های فرهنگی، ادبی و گفت‌وگو در فضای صمیمی خاتمه‌ی جلسه را اعلام کرد.
نظر شما :