وظایف فردی و اجتماعی مسلمانان در مواجهه با بیماری کرونا ( شیخ جواد خالصی)

متن سخنرانی آیت‌الله حاج شیخ جواد خالصی

در همایش وظایف فردی و اجتماعی مسلمانان در مواجهه با بیماری کرونا

با سلام و درود خدمت برادران عزیزی که برای بررسی راه‌های همکاری و مشارکت مسلمانان جهان جهت مقابله با این بحران خطرناکی که همچون طوفان جامعه انسانی را درمی‌نوردد گرده‌ام آمدند. این همایش در ارتباط با همه‌گیر شدن بیماری جدیدی است که به نام (کوید ۱۹) شناخته می‌شود تشکیل‌شده است. بی‌تردید گسترش این اپیدمی و این ویروس می‌توان نوعی امتحان و آزمون جدیدی است که بشر با آن روبه‌رو شده تلقی کرد، و بی‌تردید می‌توان به پیام‌های آن اندیشید. خداوند باری‌تعالی آن را برای ما اراده کرده تا از آن درس بیاموزیم.

ابتدا سلام و تحیت دینی خود را تقدیم شما برادران عزیز و کلیه مردم مسلمان در هر جای این جهان اعم از ایران، عراق و کلیه کشورهای جهان در مشرق و مغرب زمین و کلیه افراد جامعه بشری می‌نمایم. از خدای عزیز مسألت دارم این بحران را از کل جامعه برطرف نماید، انسان‌ها را به اطاعت خویش و رضایتمندی رهنمون سازد.

برادران عزیز! فرد مسلمان در این محنت و سختی چه وظیفه‌ای بر عهده دارد، چکار باید انجام دهد و چگونه باید با این وضعیت مقابله کند؟

سعی می‌کنم چند نکته‌ای را در چند دقیقه یادآور شوم:

نکته اول: حفظ آرامش و اطمینان خاطر و عدم تزلزل و ترس و احساس شکست در مقابل رویدادهای پیش‌آمده و مطالبی که گفته‌شده و می‌شود.

منشأ آرامش چیست؟ آرامش از اعتماد انسان مسلمان به پروردگار تعالی سرچشمه می‌گیرد و اینکه خرد و کلان و پیدا و نهان این جهان محکوم اراده پروردگار سبحانه‌وتعالی است.

چنین اعتقاد راسخی موجب آرامش مسلمان می‌شود. زیرا خداوند آنچه بخواهد انجام می‌دهد، اختیار همه‌چیز در دست اوست و بر هر چیز توانا است. اجرام با عظمت آسمانی و ویروس‌های نامرئی همه محکوم و فرمان‌بردار امر اوست. پس آرامش از یقین به پروردگار و اطمینان به وعده وحیانی او به پیامبر صلی‌الله علیه و آله ناشی می‌شود که فرمود: «قُل لَّن یُصِیبَنَا إِلاَّ مَا کتَبَ اللّهُ لَنَا» (هیچ حادثه‏ای برای ما رخ نمی‏دهد، مگر آنچه خداوند برای ما نوشته و مقرّر داشته است) پس آنچه خداوند اراده کند همان اتفاق می‌افتد.

امام صادق علیه‌السلام نیز می‌فرمایند: (خداوند سرنوشتی را برای ما مقدر فرموده و وظایفی را بر ما مقرر کرده پس باید به وظایف خود بپردازیم و مشغول تقدیر الهی نباشیم)  اینکه خداوند چه سرنوشتی برای ما مقدر کرده باید ما را از وظایف خود و اقداماتی که باید ما انجام دهیم مشغول نکند.

نکته دوم: در بحران وظیفه داریم بعد از آرامش، روحیه خود را حفظ کنیم و به دیگران نیز روحیه بدهیم و به‌یقین بدانیم که مقدرات خداوند حتماً جاری خواهند شد، هرگاه که خدا بخواهد، در مقابل در مواجهه با حوادث و این شرایط ما هم وظایفی داریم که باید به آن عمل کنیم. بالا بردن روحیه که نتیجه طبیعی ایمان است، به ما نیرو می‌دهد تا با بیماری مقابله کنیم، زیرا دستگاه ایمنی بدن از روحیه انسان تأثیر می‌پذیرد. انسانی که اعتمادبه‌نفس و آرامش داشته باشد، و به پروردگار ایمان دارد، نیروی معنوی در او قوت می‌گیرد. بر همین اساس عیادت فرد بیمار باعث بالا رفتن دستگاه ایمنی بدن بیمار می‌شود، زیرا از عیادت و دیدار با دیگران شادمان می‌شود. لازم است که ما روحیه‌مان را بالا ببریم تا قدرت مبارزه با بیماری که به دستگاه ایمنی بدن انسان مرتبط است در ما تقویت شود. نکته اصلی و روشن اینکه ترس را به خود راه ندهیم، ابن‌سینا می‌گوید ترس سرمنشأ بیماری است. تمام امور در دست خداوند است و ما باید برای رسیدن به این امر به پروردگار توکل کنیم.

نکته سوم: آرامش خیال کامل و توکل بر پروردگار به معنای نادیده گرفتن و بکار نبستن توصیه‌های پزشکی و بهداشتی نیست، باید آنچه را که پروردگار امر نموده و به آن دعوت کرده انجام داد، یکی از مصادیق آن پیروی از دستورات متخصصان است که واجب شرعی است. اگر پزشکان توصیه‌ای کردند باید انجام دهیم و اگر ما را از کاری بازداشتند باید از آن بپرهیزیم.

باید مراقب مواد غذایی که مصرف می‌کنیم باشیم چون‌که بسیاری از آن‌ها در این زمانه مضر و کشنده است. باید به غذاهای طبیعی و منابع طبیعی که خداوند برای آسان شدن زندگی برایمان آفریده روی بیاوریم. با بازگشت به طبیعت و پیروی از توصیه‌ی پزشکی نیروی دفاعی خود را در برابر این بیماری خطرناک تقویت می‌کنیم. بیماری که مردم را هدف قرار داده و منجر به وحشت آنان گردیده است. پس ترس به خودتان راه ندهید، مطمئن باشید و بر خدا توکل کنید و به او اعتماد کنید و به نصایح عمل نمایید.

اینجا دو مسئله مطرح است:

اول، استفاده از وسایلی که منجر به تقویت سیستم ایمنی بدن باشد و دیگری عمل به دستورات پزشکان همان‌طور که ذکر شد. به‌خصوص استفاده از غذاهای طبیعی و خوراکی‌های مفید به‌جای استفاده از کنسروها و غذاهایی که مواد نگه‌دارنده دارند. پس باید به زمین حاصلخیز خداوند و خیرات آن برگردیم. خداوند می‌فرماید: «فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَی طَعَامِهِ* أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبًّا* ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا» (انسان باید به غذای خویش (و آفرینش آن) بنگرد! ما آب فراوان از آسمان فروریختیم، سپس زمین را از هم شکافتیم) آنچه خدا خلق کرده باعث تقویت دستگاه ایمنی و سلامتی ما است.

از سوی دیگر باید به توصیه‌های پزشکی توجه کنیم، بدین معنی است، اگر گفته شود در خانه بمانید، اگر ضرورتی ندارد از خانه خارج نشوید و اگر خارج شدید با رعایت توصیه‌های پزشکی خارج شوید. با ماسک و دستکش خارج شوید و از ازدحام و اختلاط در مساجد بزرگ بپرهیزید، متخصصان به عدم ازدحام سفارش می‌کنند هیچ اشکالی در این امر وجود ندارد و باید پیروی کرد.

 و باید عبرت بگیریم؛ اینکه چرا خداوند ما را از حضور در مساجدش محروم کرده؟ چرا خانه خدا؛ مسجدالحرام به روی ما بسته‌شده؟ چرا مدینه منوره و قدس بسته‌شده؟ چرا این اتفاق در مساجد بغداد، کربلا، قم، تهران، مشهد، ترکیه، مصر و در کل دنیای اسلام افتاده، شاید این پیشامد برای ما، هشداری از جانب خداوند تعالی باشد. و این‌که جهان، و عالم غربی و غیر غربی نیاز به بازگشت صادقانه به‌سوی خدا دارد، خداوند با منع‌مان از ورود به مساجد، به ما هشدار داده و این چیزی است که در این شرایط به آن رسیده‌ایم. دنیای غرب باید متنبه شود و خانه‌های فساد را ببندد، جلوی بی‌بندوباری که به‌نوعی یکی از دلایل انتشار این بیماری‌ها را بگیرد. این موضوع یکی از وظایف انسان مسلمان است. یکی از واجبات انسان مسلمان پایبندی به دستورات و کمک به دیگران برای پیروی و پایبندی به آن‌ها است.

نکته دیگر در رابطه با وظیفه انسان مسلمان در این سختی و رنج این است که در بطن جامعه و همراه افراد آن باشد، اکنون جای میدان خالی کردن نیست. در جامعه‌ای هستیم که در آن انسان‌های فقیر و بی‌چاره و مریض و مبتلا هست و باید به آن‌ها رسیدگی کنیم. پس باید با استفاده از وسایل ارتباطی و روش‌هایی که پزشکان منع نکرده‌اند و به ما آسیبی نمی‌رساند، به فقرا رسیدگی کنیم. شاید بعضی‌ها با در خانه ماندن خرج زندگی را دارند، ولی بعضی از مردم این توانایی را ندارند و به‌طور روزانه معیشتشان را می‌گذرانند و با ماندن در خانه دچار گرسنگی می‌شوند. اینجا همبستگی اجتماعی را می‌طلبد، کشورها و حکومت‌ها باید نقش خود را ایفا کنند. از احوال دوستانمان و خویشاوندانمان و کسانی که در اطراف محل زندگی‌مان هستند پرس‌وجو کنیم و وضعیت مردم و آنچه از آن رنج می‌برند آگاه شویم و به آن‌ها کمک کنیم و از آن‌ها بخواهیم که دستورات پزشکی را رعایت کنند و از آنچه در مقابله با بیماری برایشان مفید است استفاده نمایند. به آن‌ها کمک کنیم تا روحیه‌شان را بالا ببرند و به همبستگی دعوتشان کنیم و احوالشان را جویا شویم.

این امر در وهله اول وظیفه علمای دین، فرهیختگان، سیاستمداران و دولت‌ها است و نیز وظیفه هر انسان مسلمانی در این روزگار محنت‌بار است.

در این وضعیت پیش‌آمده باید همواره در جریان کارها باشیم و به نیاز مردم توجه کنیم. امید است به خاطر کمک به فقرا و نیازمندان، از جانب خداوند سبحان گشایشی به ما برسد.

در پایان یک‌بار دیگر سلام و درودهای خود را خدمت برادران خود و فرزندان امت اسلام و همه انسان‌ها در همه‌جا تقدیم می‌کنم و آن‌ها را به‌سوی پروردگار عزیز فرامی‌خوانم و از خداوند مسألت دارم این بلا را وسیله‌ای برای بازگشت مردم به‌سوی خود و توبه و تمسک جستن به اسلام و همسویی بشر در بندگی و اطاعت از او قرار دهد.

والحمد لله رب العالمین و الصلاة و السلام علی نبینا محمد و علی آله الطیبین الطاهرین

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته