گزارش نخستین همایش ملی نام‌آوران فرهنگی و ادبی معاصر ایران، استاد ایرج افشار
گزارش نخستین همایش ملی نام‌آوران فرهنگی و ادبی معاصر ایران- پژوهشکده‌ی زبان و ادبیات
«نخستین همایش ملی نام‌آوران فرهنگی و ادبی معاصر؛ کارنامه‌ی علمی استاد ایرج افشار» روز چهارشنبه 16 مهر ماه 1399، هم‌زمان با زادروز استاد ایرج افشار، به‌شکل مجازی برگزار شد.
برگزاری این همایشِ یک‌روزه که به دلیل شیوع ویروس کرونا در اسفندماه سال گذشته لغو شده بود،رأس ساعت 8:30 صبح روز 16 مهر، با آیاتی از کلام‌الله مجید و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران کار خود را آغاز کرد. پس از سخنان دکتر قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در مراسم افتتاحیه‌ی این همایش؛ دکتر غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ضمن اشاره به اهمیت برگزاری این همایش؛ کتاب نادره‌کاران ایرج افشار و ارزش‌های علمی و فرهنگی آن را موردبررسی قرار داد. در ادامه دکتر یوسف محمدنژاد عالی‌زمینی، رئیس پژوهشکده زبان و ادبیات، در باب تأسیس دبیرخانه‌ی دائمی همایش ملی نام‌آوران در پژوهشکده‌ی زبان و ادبیات سخن گفت. پس از آن، دکتر مصطفی محقق‌داماد، رئیس شورای تولیت بنیاد موقوفات افشار، نیز با اشاره به کتاب نادره‌کاران، از ویژگی‌های شخصیت علمی استاد افشار سخن گفت. گزارش تفصیلی دکتر مریم شریف‌نسب، دبیر علمی همایش، از روند برگزاری این همایش پایان‌بخش مراسم افتتاحیه بود.
در نشست صبح، که از ساعت ده آغاز شد و تا ساعت دوازده ادامه داشت، شش سخنران از مراکز دانشگاهی سراسر کشور به ارائة سخنرانی پرداختند: دکتر سوسن اصیلی با تأکید بر مطالعات مربوط به خوراک، مطالعات اجتماعی ایرج افشار را بررسی کرد. دکتر سیدعلی آل‌داوود درباره‌ی گنجینه‌ی اهدایی استاد افشار به مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی سخن گفت. دکتر بهرام پروین گنابادی به بررسی زندگی‌نامه‌ی خودنوشت ایرج افشار پرداخت. دکتر غلامحسین نظامی از تأثیر ایرج افشار در تأسیس آرشیو ملی ایران سخن گفت. دکتر فریبا افکاری درباره‌ی ضوابط استاد افشار در ارزیابی نسخ خطی دانشگاه تهران دادِسخن داد. سخنرانی پایانی نشست صبح نیز درباره‌ی نقش مجلات آینده و نامواره دکتر محمود افشار در گسترش توجه به مطالعات اسناد تاریخی بود که دکتر محیا شعیبی عمرانی آن را ارائه کرد.
در نشست بعدازظهر که رأس ساعت 13 با تلاوت آیاتی از قرآن کریم آغاز شد، هشت سخنرانی ارائه شد: ابتدا دکتر نعمت‌الله ایران‌زاده درباب «نسخ خطی فارسی در آکادمی علوم تاجیکستان» سخن گفت. پس از آن دکتر عیسی امن‌خانی «نگاه محمود افشار به تجدد ادبی» را بررسی کرد. دکتر علیرضا ملایی‌توانی به «بررسی مسئله‌ی ایران در نگاه محمود افشار» پرداخت. دکتر الهام ملک‌زاده «موقوفه‌ی دکتر محمود افشار و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی آن» را بررسی و تحلیل کرد. خانم پریسا پاسیار به «نقش ایرج افشار در دائره‌المعارف کتابداری» پرداخت. دکتر حمیدرضا دالوند «جایگاه پژوهش‌های مردم‌شناسی در کارنامه‌ی ایرج افشار» را بررسی کرد. (سخنرانی دکتر محمدرحیم ربانی‌زاده به «بازخوانی رویکرد تاریخ‌نگاری ایرج افشار» اختصاص داشت، که به دلیل مشکلات فنی و قطعی اینترنت، انجام نشد.) محمد عثمانی «انگاره‌های سیاسی برساخته ایرج افشار» را بررسی کرد و در پایان، میثم صادقی «دهکده‌ی باستانی توران‌پشت» را در آئینه‌ی میراث ایرج افشار معرفی کرد.
نشست بعدازظهر، در ساعت ۱۶ و ۳۰ دقیقه با بیانیه‌ی همایش که توسط دبیرعلمی خوانده شد، به اتمام رسید. با این‌که در برگزاری نخستین همایش ملی نام‌آوران فرهنگی و ادبی معاصر، کاستی‌هایی هم داشتیم اما در مجموع این همایش با اقبال خوب مخاطبان و پژوهشگران در فضای مجازی روبه‌رو شد. بهرام افشار، فرزند استاد ایرج افشار، که تمامی نشست‌های صبح و بعدازظهر همایش را همراهی کرده بود، در پایان، مراتب تشکر و قدردانی خانوادة افشار را (از طریق دبیر اجرایی همایش، خانم دکتر لیلا الهیان) به دست‌اندکاران همایش و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ابلاغ کرد.
گفتنی است که بر اساس چشم‌انداز پنج‌سالة پژوهشکده‌ی زبان و ادبیات، به فضل پروردگار طبق برنامه چهار همایش دیگر با عنوان کلیِ «نام‌آوران فرهنگی و ادبی معاصر ایران» در سال‌های آتی برای بررسی کارنامه‌ی علمی و فرهنگی چهار نام‌آور دیگر عرصه‌ی فرهنگ و ادب ایران، برگزار خواهد شد.
نظر شما :