گزارش نشست مجازی «کرونا، سبک زندگی و زنانه‌گی»
گروه پژوهشی مطالعات زنان پژوهشکده مطالعات اجتماعی نشست تخصصی مجازی (آنلاین) با عنوان «کرونا، سبک زندگی و زنانه‌گی» 13 اردیبهشت‌ماه 1399 با حضور دکتر سمیه تاجیک اسماعیلی(عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی)، دکتر سروناز تربتی(عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی) برگزار کرد.
در ابتدای نشست دکتر سمیه تاجیک اسماعیلی بحث خود را این‌چنین آغاز کرد و گفت: قرنطینه خانگی هم مانند بسیاری از پدیده‌های دیگر، هم دارای جنبه‌های مثبت است و هم جنبه‌های منفی. زنان از نظر انجام کار فیزیکی، در منزل، استرس ، فشار و نگرانی بابت سلامتی و بهزیستی عزیزانشان در درجه اول، و سلامتی خودشان در درجه دوم، در تنگنا بوده‌اند. مسئولیت‌ها و وظایف آنان چندین برابر شده و زنان از نظر فیزیکی خسته‌تر از روزهای عادی بوده‌اند، اما از نظر روحی_روانی، واکنش‌ها و تبعات متفاوتی در زنان وجود داشته و جنبه‌های مثبت و منفی گوناگونی از سوی آنان ابراز شده است.
دکتر تاجیک اسماعیلی افزود: به‌نظر می‌رسد شیوع ویروس کرونا و به‌تبع آن قرنطینه خانگی، امکان بازگشت به خود را برای آنها فراهم کرده و برای مدتی هر چند کوتاه، آنان را از شتاب روزمرگی و سرعت بالای زندگی پرسرعت کنونی دور ساخته است. آنان به اجبار هم که شده برای مدتی دست از خرید کالاهای تجملاتی و غیر ضروری کشیده‌اند . آنان زمان بیشتری را با اعضای خانواده خود سپری کرده‌اند و رفتن به پارک، رستوران، مجتمع های تجاری و تفریحی و ... برای مدتی به تعویق افتاده و آنان فرصت تأمل، تعمق و تفکر در وجود خود و ارزش‌های حقیقی زندگی، که همانا همسر و فرزندان‌شان هستند را یافته‌اند. زنان در کنار اعضای خانواده خود به تماشای فیلم‌ها و سریال‌ها نشسته‌اند، در آشپزخانه ساعت‌ها آشپزی، شیرینی‌پزی و کیک‌پزی کرده‌اند، نان پخته‌اند، با ادویه‌ها به غذاهای جدید رنگ و بو داده‌اند، بازی‌های جمعی کرده‌اند، بدون هراس از زمان، روزمرگی و شتاب برای کارهای تمام نشدنی، ساعت‌ها دور‌هم گفت‌وگو کرده‌اند، وبه نظر می‌رسد، برای این تجربه متفاوت، متمایز، جالب توجه و فراموش نشدنی، خلاء نظریه‌پردازی وجود دارد.
در ادامه نشست، دکتر سروناز تربتی بحث خود را با عنوان «واسازی اخلاق مهمان نوازی در قرنطینه» به عنوان امر زنانه آغاز کرد. وی اذعان کرد: در ادبیات اگزیستانسیالیستی لویناس مفاهیمی چون خوشامدگویی، صمیمت و مهمان‌نوازی به مثابه‌ی امر زنانه تلقی میشود. امر زنانه را الزاماً به معنای زن بودن نباید در نظر گرفت بلکه امر زنانه، دیگری نامتناهی است که شرط و زمینه‌ی اخلاق محسوب میشود. اخلاق نیز در این ادبیات در معنای ethos، به سبک زندگی و فرهنگی باز تعریف می شود، اما یک سبک اگزیستانسی. لویناس بنیان اخلاق را در مسئولیت در قبال دیگری می‌داند. این مسئولیت حتی شامل افرادی میشود که «من» آنها را نمی‌شناسد و درواقع رابطه‌ی من با دیگری را با این میل متافیزیکی می‌داند، اگرچه این میل متافیزیکی در زن بودن بیشتر گشوده میشود و حساسیت اخلاقی در زنان بیشتر است.
دکتر تربتی همچنین به امر تغذیه نیز تأکید دارد و جهان را در نسبت با آن تعریف می‌کند. او در این رابطه گفت: در این‌جا بحث خانه نیز پدید می‌آید و او از صمیمیت خانه سخن به میان می‌آورد؛ قلمرویی که دیگری مورد خوشامد قرار می‌گیرد که بلاتبع مفهوم بخشش به آن پیوند می‌خورد. امر مادری در زن به بخشش همچون امری نامشروط نمایان است. بدین ترتیب امکان در خانه بودن، توسط زن/مادر گشوده میشود و بنیاد اخلاقی در همین پذیرایی و در خانه بودن قرار می‌گیرد. بدین‌ترتیب مهم‌ترین نهاد از منظر لویناس خانواده محسوب میشود. از سوی دیگر، دریدا در واسازی مفهوم مهمان‌نوازی، آن را در مقابل مهمان‌نانوازی قرار می‌دهد تا معنای آن چه را که در طول تاریخ از مهمان‌نوازی و پذیرایی شکل گرفته بود، در تعلیق و تعویق قرار دهد. حال این پرسش مطرح میشود که در شرایط قرنطینه و خانه‌نشینی که با تعلیق درآمدن معنای مهمان‌نوازی همراه شده است، امر زنانه از این حیث چه‌گونه بازتعریف و تفسیر میشود؟
نظر شما :