گزارش مراسم یادبود زنده‌یاد وهاب‌ولی
مراسم یادبود استاد فقید وهاب‌ولی، عضو پیشکسوت تاریخ و بازنشسته پژوهشگاه در 17 مهرماه 1398، با حضور تعدادی از اعضای خانواده زنده یاد وهاب ولی، استادان و پژوهشگران تاریخ، همکاران و شاگردان آن مرحوم در تالار حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
سخنران نخست این مراسم، دکتر علیرضا ملایی توانی، عضو هیأت علمی پژوهشکده علوم تاریخی و معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه بودند که ضمن خیرمقدم به حاضران از بخش هایی از زندگی استاد ولی در کنار تلاش مستمر برای شناساندن فرهنگ و تاریخ ایران یاد کرد و گفت: از مجموعه تلاش های ارزشمند وهاب‌ولی، دو حوزه فعالیت بسیار چشمگیر تر است؛ یکی پایه‌ریزی مطالعات عثمانی و عثمانی شناسی در ایران بود و دیگری تلاش فراوان استاد در حوزه مطالعات مربوط به ایران بود که برآمده از عشق فراوان و علاقه خاص و ایران دوستی فوق العاده وی بود. در همین راستا تلاش فراوانی برای شناساندن روح و جایگاه فرهنگ و تمدن ایران و ایرانی به جهانیان صورت داد.
در ادامه دکتر عبدالرحمن حسنی فر، عضو هیأت علمی پژوهشگاه و رئیس پژوهشکده علوم تاریخی ضمن خیرمقدم به حاضران و خانواده استاد به ضرورت توجه نسل جوان و دانشجویان به فعالیت های وهاب ولی و الگو گیری از مشی علمی آن مرحوم تأکید کرد و افزود: وظیفه پژوهشگاه برگزاری مراسمی باشکوه و درخور شأن استاد ولی بود.
سخنران سوم دکتر محمدتقی امامی‌خویی، استاد پیشکسوت رشته تاریخ، استاد مدعو دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، الزهرا، پژوهشگاه علوم انسانی و دانشگاه آزاد اسلامی بود. وی ضمن قدردانی از خانواده زنده‌یاد وهاب‌ولی به ویژه تلاش های خواهر مکرم استاد در زمان کسالت ایشان، به نیم قرن سابقه آشنایی و همکاری و همراهی خود با دکتر وهاب ولی اشاره کرد و گوشه هایی از خاطرات مشترک خود از دوران تحصیل در دانشگاه تبریز و در کشور ترکیه را بیان کرد. یادی از ترجمه بسیار ارزشمند استاد ولی از تاریخ عثمانی و اینکه برنامه ایشان پیش از درگذشت برای ترجمه مجلد پنجم این کتاب که بوسیله پژوهشگاه علوم انسانی نیز منتشر شده است، بخش دیگری از صحبت های دکتر امامی‌خویی بود. پایان بخش سخنان وی نیز ابیاتی از غزلیات استاد شهریار بود:
«پیرم و گاهی دلم یاد جوانی می کند بلبل شوقم هوای نغمه خوانی می کند
می رسد قرنی به پایان و سپهر بایگان دفتر دوران ما هم بایگانی می کند»
در ادامه مراسم دکتر مهری پاکزاد، عضو محترم هیأت علمی دانشگاه مهاباد، از شاگردان قدیمی وهاب ولی سخنران بعدی مراسم بود. وی ضمن قرائت پیام پسر وهاب‌ولی و خانواده ایشان، به ذکر نکات و خاطراتی از دوران دانشجویی خود و راهنمایی های دکتر ولی در جایگاه استاد راهنمای پایان نامه ایشان پرداختند.
دکتر شهرام یوسفی فر، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران، و عضو هیأت علمی و معاون پژوهشی و همکاری های علمی و بین المللی اسبق پژوهشگاه، سخنران بعدی این نشست بود. وی ضمن اشاره به خاطراتی از وهاب‌ولی، به توانایی های پژوهشی استاد اشاره کرده و افزود: زنده‌یاد ولی و دکتر ناصر تکمیل‌همایون که در این جمع حضور دارند از جمله معدود استادان تاریخ هستند که در حوزه پژوهش تاریخ حضور مؤثر و پربار داشتند و در همین حوزه نیز بازنشسته شدند. وی ضمن اشاره به توانایی های ارزشمند مدیریتی وهاب‌ولی و آشنایی‌‌اش با ساختارهای اجرایی به تجربه های مرحوم در حوزه تأسیس نهادهای پژوهشی اشاره کرد و از زیست خاص پژوهشی و آموزشی استاد فقید به عنوان یکی از الگوهای مثال زدنی و محل رجوع برای دانشجویان یاد کرد.
همچنین دکتر ناصر تکمیل همایون، استاد پیشکسوت تاریخ در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سخنان خود درباره دکتر ولی را با ذکر سابقه آشنایی و حضور خود در پژوهشگاه آغاز کرد و گفت: آن زمان که اینجانب برای حضور در مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی دعوت شدم، پژوهشکده ها به این صورت نبود، دکتر ولی مسئول بخش تاریخ و علوم اجتماعی بود و مرحوم دکتر بروجردی، رئیس فقید پژوهشگاه در آن زمان به بنده گفتند، کارهایتان را با ایشان هماهنگ کنید و دکتر ولی را به واقع «ولی» ما قرار دادند که روحیه تحقیقات به صورت اجتماعی داشت یعنی می توانستند با جمع کار کنند. وهاب‌ولی مجله تحقیقات تاریخی را منتشر و بسیاری کارهای دیگر را نیز به صورت دسته جمعی سامان دهی می کرد. از دیگر ویژگی های بارز استاد فقید، فضل و فضیلت زنده‌یاد بود. دکتر ولی به واقع در تاریخ ایران و به ویژه بعد از دوران مغول صاحب دانش و توانمند بود. بدون کوچکترین خودنمایی در تحقیق، به پژوهش و آموزش مشغول بود. دارای اخلاق و تقوای علمی و تقوای اجتماعی بود و نام‌شان به نیکی هم در طریقت علمی و هم طریقت اخلاقی باقی خواهد ماند.
دکتر اسماعیل شمس، مدیر بخش پژوهش‌های کردی مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی سخنران بعدی مراسم به آغاز همکاری استاد فقید دکتر ولی با مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی از سال 1381 اشاره کرد و گفت: استاد ولی در این حوزه نیز 10 مقاله شاخص و ارزشمند از خود به یادگار گذاشت، نخستین مقاله وی در این مجموعه مدخل «بورسا» و آخرین آنها «دیاربکر» است. وی همچنین به ترجمه اثری ارزشمند از سوی استاد درباره دولت مروانیان که مرکزشان در دیاربکر قرار داشت و به عنوان یکی از مراکز شکوفای تمدن اسلامی فعالیت می کرد، اشاره کرد و اظهار تأسف کرد که این اثر تاکنون منتشر نشده است. بخش پایانی صحبت های دکتر شمس اشاره به جایگاه و مشی علمی وهاب‌ولی به عنوان یکی از آخرین وارثان سنت فرزانگی چند‌زبانی و چندفرهنگی با ذهن باز و روشن بود.
دکتر محمدعلی اکبری، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی و رئیس دانشکده علوم انسانی این دانشگاه سخنران بعدی این مراسم بود. وی از دغدغه و پرسش خود سخن گفت که داستان «ولی» و امثال «ولی ها» در تاریخ پر فراز و فرود ایران به پایان نمی رسد. تاریخ ایران به ما آموخته است که هرچند دوران های سختی را می گذرانیم اما مردمی بودن و این نوع فرهیختگی هیچ‌گاه به پایان نمی رسد. وی در ادامه ضمن توصیه به نسل امروز و جوانان که نیازمند الگوبرداری از زندگی علمی استادانی چون وهاب‌ولی هستند، افزود: جامعه کنونی ما امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند چنین نمونه هایی است تا راه رسیدن به فرهیختگی را بیاموزند. بخش دیگر سخنان وی یادی از همکاری استاد ولی با دانشگاه شهید بهشتی و تدریس در گروه تاریخ و اشاره به توانایی های علمی و دانشی ایشان بود.
سخنران پایانی این مراسم دکتر حسن حضرتی، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران، و معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی این دانشگاه بود. وی ضمن اشاره به جایگاه علمی استاد فقید، به نخستین آشنایی خود با وی در سال 1372 اشاره کرد و افزود: آن زمان که با راهنمایی دکتر امامی‌خویی به عنوان استاد راهنمای پایان نامه خود برای کمک گرفتن در موضوع سخت پایان نامه درباره «نقشبندیان» به حضور وهاب ولی در پژوهشگاه علوم انسانی رسیدم، به من تعدادی از منابع اصلی این حوزه تخصصی را که به زبان ترکی استامبولی بود معرفی کرد و چون دید که من در ترجمه آنها توانایی ندارم، ظرف یک هفته تعدادی از صفحات یکی از این آثار را ترجمه و در اختیار من قرار داد. اینجانب بعید می دانم چنین کاری از سوی یک استاد برای دانشجویی که اصلاً سابقه آشنایی با او را نداشته باشد، صورت گیرد. دکتر حضرتی در ادامه به سابقه همکاری با وهاب‌ولی در دانشگاه باقرالعلوم(ع) در قم اشاره کرد و ضمن یادی از نظم و مسئولیت‌پذیری استاد فقید به دیگر ویژگی مهم ایشان یعنی فروتنی و تواضع ایشان اشاره داشت.
بخش پایانی این مراسم اهدای لوح یادبود به خانواده شادروان وهاب ولی بود.
روحش شاد و یادش گرامی باد
گزارش تصویری مراسم بزرگداشت دکتر «وهاب ولی»
نظر شما :