بهره گیری از آثار و اندیشه های استاد مطهری در جهت توسعه نقد و ارتقای متون دانشگاهی

دویست و یازدهمین جلسه شورای بررسی متون با حضور مدیران گروه‌های ۱۷ گانه شورای بررسی متون، رئیس، معاونان و مشاوران پژوهشگاه علوم انسانی، روز پنجشنبه دوم آبان ماه ۱۳۹۸ در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
دکتر حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ابتدای این نشست اظهار داشت: جامعه ایران به صورت اعم و شورای بررسی متون، به عنوان اتاق فکر نظام دانشگاهی و آموزش عالی کشور، به صورت اخص، نیازمند سازه¬های ترمینولوژی و مفهوم¬سازی مطابق نیازهای روز منطبق با آرمان های انقلاب اسلامی است.
وی در ادامه بیان کرد: شورای بررسی متون لازم است به صورت موضوعی به مسائل امروز جامعه ایران بپردازد. یکی از موضوعات مورد نظر شورا، در ذیل بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، صادره از سوی مقام معظم رهبری، اندیشه متفکران اسلامی با هدف تبلور و سرریز شدن نتایج مباحث در متون درسی است که این بحث را از بازکاوی اندیشه و آثار استاد مطهری شروع کرده ایم و به سایر متفکران مسلمان معاصر نیز تعمیم پیدا می کند؛ چرا که سعی ما در شورا این است که فعالیت ها به غنی شدن متون درسی و بهبود نظام آموزشی بیانجامد.
در ادامه دکتر علی اکبر احمدی افرمجانی به ارائه سخنرانی خود با عنوان بهره گیری از آثار و اندیشه های استاد مطهری در جهت توسعه نقد و ارتقای متون دانشگاهی پرداخت و چگونگی بهره گیری از آثار و اندیشه های متفکران اسلامی معاصر در جهت توسعه نقد و ارتقای متون دانشگاهی با تأکید بر اندیشه های استاد مطهری را در این نشست ارائه کرد.
دکتر احمدی با اشاره به متمایز شدن اندیشه شهید مطهری از اندیشه اشعری و رسیدن به استقلال اندیشه و شخصیت فکری خاص وی در بین اندیشمندان معاصر گفت: از دیدگاه شهید مطهری، علوم انسانی غرب واجد یک روح فلسفی است و این موضوع برای مطهری یک نوع کشف محسوب می شود. رویکردهای تجربی و پوزیتویستی در علوم انسانی از نظر استاد مطهری مردود است.
دکتر احمدی در ادامه به تشریح این موضوع پرداخت که این روح فلسفی علوم انسانی چیست؟ و در ادامه اظهار کرد: انسان در اندیشه فلسفی شهید مطهری، خلیفه خدا است. بنابراین، دینی که در قرون وسطی در غرب مطرح بوده مورد نقد وی است. زیرا متناسب با سنت فلسفی ما نیست. نقد علوم انسانی تجربی استاد مطهری از موضع فلسفی خاص ایشان صورت گرفته است و از این منظر به مدیریت، علوم تربیتی، اقتصاد و سایر علوم غربی نگریسته و این نگرش انتقادی است.
وی خاطرنشان کرد: علوم انسانی جدید به لحاظ اینکه به برخی مسائل امروز بشر توجه داشته نزد شهید مطهری قابل اعتنا است. مثل اینکه در علوم اجتماعی جدید نظام¬ها و نهادینه سازی امور در اجتماع مهم است. شهید مطهری از فرمایش حضرت امام علی (ع) شاهدی می آورد و آن حضرت در پاسخ به این سوال پاسخ می دهد. کسی از علیّ (علیه السلام) پرسید: آیا جود بهتر است یا عدالت؟ أیُّهُما اَفْضَلُ؟ اَلْعَدْلُ أوِ الْجودُ؟ فَقالَ علیه السلام: اَلْعَدْلُ یَضَعُ الْاُمورَ مَواضِعَها، وَ الْجودُ یُخْرِجُها مِنْ جَهَتِها. عدل از جود بالاتر است.
وی تصریح کرد: از این رو برخی مباحث علوم انسانی جدید پس از نگاه انتقادی می توانند در خدمت انسان، جامعه و نظام دانشگاهی قرار گیرد.
پس از پایان این سخنرانی حاضران در نشست نیز نظرات انتقادی خود را مطرح کردند و با مشارکت اعضای شورای بررسی متون، محتوای سخنرانی علمی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و در این تبادل نظر اعضای شورا بازخوانی اندیشه¬های شهید مطهری برای پاسخ به نیازهای کنونی جامعه ایرانی و نظام دانشگاهی را ضروری دانستند.