گزارش حضور هیأت رئیسه پژوهشگاه در پژوهشکده دانشنامه نگاری
نشست ارائه گزارش فعالیت‌های پژوهشکده دانشنامه‌نگاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی روز شنبه ۱۱ خرداد ۱۳۹۸ در سالن استاد بیرشک با حضور هیأت رئیسه پژوهشگاه، اعضای هیأت امنای بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران و دبیران علمی دانشنامه‌های پژوهشکده دانشنامه‌نگاری برگزار شد.
در آغاز جلسه، دکتر قبادی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پس از آرزوی قبولی طاعات و عبادات و تسلیت به مناسبت هفتمین روز شهادت حضرت علی (ع)، به مدعوین خیر مقدم و خوش‌آمد گفت و طی سخنانی کوتاه گفت: اگر بخواهیم هویت هر پدیده‌ای را تعریف کنیم، باید بدانیم عناصر آن هویت کدام‌اند؟ در این مجلس حضور شما استادان گرانقدر که در عرصه‌های مختلف مسؤلیت در این پژوهشکده شرف حضور دارید و منشأ خیر و برکت و دلالت بسیار روشنی است برای تدوام هویت نهاد معظم دانشنامه‌نگاری. «شرف المکان بالمکین»، و اعتبار اینجا به حضور شما علما، حاملان اصلی و منتقل‌کننده‌‌های میراث علمی و تاریخی است و ان‌شالله تداوم یابد. آگاهی رکن دیگر و سرمایه اصلی هویت است که در لباس معرفت خود را می‌نمایاند. کاروان معرفتی که در این مدت در این پژوهشکده در حال حرکت بوده، با حضور دکتر پاکتچی به اوج و کمال رسیده است و بزرگان زیادی این انتصاب شایسته را به من یادآور شده‌اند و با گذشت زمان نیز با مدیریت ایشان، این حرکت رو به اعتلاست و جامعه علمی رضایتمندی بیشتری خواهند داشت. عنصر بعدی که شاخصه مهم دیگری است، تعلق است و هر کس به هرجا تعلق دارد آنجا هویت وی است. بعد از حفظ میراث‌ها و ظهور معرفت و آگاهی، بروز تعلق شاخصه بسیار مهمی است که در تداوم ملت‌ها و تمدن‌ها این عناصر است.
دکتر قبادی همچنین حضور مدبرانه و عالمانه دکتر پاکتچی را در پژوهشکده بهترین شاخص تعلق سازمانی دانست و گفت: با حضور این عناصر هویت‌بخش، پژوهشکده دانشنامه‌نگاری نه تنها تضعیف نشده، بلکه نظام‌مند، روشمند و عالمانه با عزم راسخ، برنامه‌ریزی درست و آیت‌های عالمانه به سوی هدفی مشخص پیش می‌رود که در این رسالت قطعاً نیاز به ارشاد و راهنمایی شما بزرگوران که گوهرها و سرمایه‌های این انقلاب اسلامی هستید، خواهیم بود.
در ادامه دکتر احمد پاکتچی، سرپرست پژوهشکده دانشنامه‌نگاری پس از خیرمقدم و تبریک عید سعید فطر گزارشی را درباره فعالیت‌های پژوهشکده ارائه کرد. در ابتدای این گزارش پس از گرامیداشت یاد استاد احمد بیرشک، مؤسس بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، متذکر شد: اکنون که بنیاد دانشنامه نگاری به پژوهشکده تبدیل شده است، پاسدار رسالت و ادامه‌دهنده هدف ایشان و پرورش و باروتر کردن نهال کاشته‌شده هستیم. وی به توضیح و تبیین ریز فعالیت‌های پژوهشکده دانشنامه نگاری پرداخت و یادآور شد، در ۲۵ سال کارکرد این نهاد که یک نسل به طول انجامیده، انتظار فعالیت به اندازه یک نسل باید داشت و باید در جهتی پیش رفت که مطابق با استانداردهای روز که در عصر ما وجود دارد دنبال شود.
در ادامه دکتر پاکتچی اهداف پژوهشکده را رواج دانش و ادب و بالا بردن سطح اطلاعات علمی ادبی جامعه تولید دانشنامه‌های عمومی و تخصصی، ایجاد ارتباط مؤثر با جامعه از راه تدوین دانشنامه‌های مورد نیاز و همکاری با دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی و فرهنگی کشور دانست و دانشگاه را حلقه وصلی برای آنچه در جامعه در حال رخ دادن است ترسیم و عنوان کرد: مسئولیت خطیری بر عهده ما نهاده شده و باید نقش خود را به خوبی ایفا کنیم.
وی با بیان اینکه اهداف خردتری را نیز همراستا با اهداف پژوهشگاه و اسناد بالادستی کشور در برنامه فعالیت‌های پژوهشکده در نظر دارد که می‌تواند نیازهای روز ما را برطرف کند که عبارت‌اند از: اولویت دادن به دانشنامه های مسئله‌محور؛ دانشنامه‌هایی که بتوانند با یک رویکرد میان‌رشته‌ای یا چند رشته‌ای به حل مسئله از ابعاد گوناگون بپردازند؛ توجه به ارتباط دانشنامه ای در فضای فرهنگ عصری و استفاده از فناوری نوین در این مسیر در عصر دیجیتال قرار داریم و بتوانیم با نرم افزارهای مختلف اطلاع‌رسانی بتوانیم اهداف را بیشتر محقق کنیم؛ کاربردی سازی و ایجاد پیوند میان ساحت نظر و ساحت کاربرد. کاربردی‌سازی الزاماً به معنای مهندسی‌سازی نیست؛ به معنای این است که در بسیاری از ساحت‌ها با دستاوردهایی که علوم به ما می‌دهند، بتوانیم پاسخی برای مسئله‌ها بیابیم. چون ما اعتقاد داریم که شاید فضای پژوهشکده دانشنامه‌نگاری بهترین فضا برای آشتی نظر و کاربرد باشد و ما در بین پژوهشکده‌ها ما ظرفیت بیشتری برقراری این ارتباط داشته باشیم؛ دانشنامه‌های آینده‌نگر که مطالعه گذشته را نیز برای استقبال بهتر از آینده به خدمت می‌گیرند و در دستور کار پژوهشکده قرار دارد. در گذشته ماندن به نفع ما نیست و منظور ما از دانشنامه های آینده‌نگر فراموشی گذشته نیست، بلکه توجه به سه زمان گذشته، حال و آینده است و گام‌های مؤثری نیز در این راستا برداشته شده است.
دکتر پاکتچی با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای تبادل گسترده دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی و استفاده حداکثری از ظرفیت علمی کشور هستیم تا دچار درخودماندگی نشویم؛ همچنین به دنبال ارتباط با برقراری ارتباط با دانشگاه‌های دیگر هستیم. در برنامه آتی خود، همکاری جدّی با مؤسسات دانشنامه‌ای پرسابقه در کشور را به منظور استفاده از تجربه آنها خواهیم داشت تا بتوان یک قطب دانشنامه‌نگاری ایجاد کرد تا بتوانند دانش خود را با هم تبادل کنند. برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی و مهارت‌افزایی برای همکاران و سامانه گردش مشترک پژوهشی- مالی نیز راه‌اندازی شده است. وی در ادامه گزارش مجملی از فهرست سازمانهای همکار و طرف قرارداد پژوهشکده، فهرست طرح‌های در دست اجرا، فهرست آثار آماده‌شده، طرح‌های مربوط به دوره انتقال به پژوهشکده، طرح‌های در درست بررسی و داوری، برگزاری نشست ها و کارگاه‌ها، مذاکرات راهبردی برای همکاری سازمانی، روند پیشرفت انتشار مجله مطالعات دانشنامه‌نگاری و فرایند اداری و اجرایی ارائه داد.
در این نشست دکتر رستمی ابوسعیدی پس از تأیید برنامه راهبردی ارائه شده توصیه‌‌هایی درباره عملیاتی کردن آن داشت.
اشرف بروجردی، معاون ریاست جمهور و رئیس کتابخانه ملی ایران نیز با تجلیل از رسالت و همکاری مشترک پژوهشکده دانشنامه‌نگاری با فرهنگستان زبان و ادب فارسی و دانشنامه‌های اسلامی گفت: شاید بتوان برای چشم‌انداز آینده سرعت عمل را بیشتر کرد. وی در تأیید سخنان دکتر پاکتچی توضیح داد: خط قرمز ما کار مکرر است و کشور ما ظرفیت کار مکرر را ندارد و من با اعتقاد راسخ می گویم که به هیچ وجه درگیر کار مکرر نخواهیم شد و کار پیمایشی انجام می‌دهیم و با راه‌اندازی سایت در کل کشور همگامسازی انجام خواهد شد و از طرف پژوهشگاه برای ما تکلیف کرده‌اند که در نگارش دانشنامه، نمونه تکراری وجود نداشته باشد و تأکید دیگر پژوهشگاه در فعالیت ما این است که در ۶۰ درصد موارد باید همکار داشته باشیم. فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز یکی از این موارد است که همکاری‌هایی صورت خواهد گرفت.
نظر شما :