همایش ملی «استاد مطهری و مطالعات قرآنی معاصر» برگزار شد + تصاویر

همایش ملی «استاد مطهری و مطالعات قرآنی معاصر»، دوازدهم اردیبهشت ۱۳۹۸ به همت انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. در روز شهادت استاد که به روز معلم نیز نامگذاری شده است، جمعی از اندیشمندان و علاقه‌مندان استاد مطهری گردهم آمدند و نشستی را برگزار کردند که در آن بحث ها و سوالات خوبی هم شکل گرفت و پنل هایی نیز به همین منظور برگزار شد.
در ابتدای این نشست دکتر حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ضمن عرض خیرمقدم به حضار و تبریک روز معلم گفت: امروز روز استاد شهید مرتضی مطهری است که در کنار همه فضائل شهید مطهری، یک ویژگی بسیار مهم که شاید بدان کمتر پرداخته شده عبارت از مسئله‌مندی ذهن و آثار ایشان است. اگرچه در یکی از آثار خود تصریح می‌کنند که نزدیک به بیست مسئله را یادآوری می‌کنند اما در همه آثار، این نگاه وجود دارد. شهید مطهری در آن زمان، به صورت مسئله‌مند آمد و گفت که، گفتمانی تمدن‌ساز است که اسلام و ایران را همگرا بدانیم و مانند یک محقق حرفه‌ای مباحث را تعقیب کرده و نشان داد که این افرادی که دم از ایرانیت و اسلامیت می‌زنند حتی محقق هم نیستند.
دکتر قبادی ادامه داد: استاد مطهری در آن سطح حتی کتاب «داستان و راستان» را هم می‌نویسد و می‎خواهد مسائل جامعه را حل کند و قصد دارد تا نسل آینده را به کارآمدی اسلام در آن روزگار باورمند بسازد. این کتاب، قبل از انقلاب برنده جایزه یونسکو هم شد. همچنین دیگر آثار استاد که به برکت علامه طباطبایی توانستند کمر مارکیسیم را در ایران بشکنند. بنابراین استاد مطهری هرگز مقتضیات زمان را رها نکرد و متوقف نشد.
قبادی در ادامه سخنان خود به ویژگی‌های یک معلم نمونه اشاره و بیان کرد: معلم، در درجه اول باید به علم خود تعهد داشته باشد و علم را نمی‌توان ابزار معیشت کرد، اما افزون بر تعهد به علم که بسیار مهم است، باید محضر معلم، بدون آنکه تبلیغ کند، محضر اولیاء الهی باشد، سازندگی داشته باشد و با سکوت و حرف زدن خود به دیگران بیاموزد. معلم یعنی اینکه باید مواظب باشد که سکوتش نیز آموزنده باشد و بیش از آنکه به علمِ معلم نیاز داشته باشیم، به معنویت و سلوک و سیره معلم نیاز داریم که شهید مطهری نیز اینطور بود و این ویژگی‌ها را در خود داشت. هنگامی که امام خمینی (ره) در مورد ایشان فرمود که طهارت روح داشت و همه آثارش را بخوانید، یعنی خدا به ایشان مقامی عنایت کرد که بی‌حرف نیز از او کلام می‌رویید. بنابراین سکوت و حرکت و شهادتش سازنده بود.

در ادامه دکتر علی مطهری، نایب رییس مجلس شورای اسلامی به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: از برگزاری این همایش تشکر می‌کنم؛ چون این همایش به یک بعد کمتر دیده شده از تفکرات شهید مطهری توجه کرده است. در این فرصت بررسی می‌کنیم که روش‌های فکری شهید مطهری در بین روش‌های فکری اسلامی که به معنی عام رنگ فلسفی دارند، در کدام جا قرار دارند.
علی مطهری در ادامه با اشاره به ترور استاد مطهری گفت: به عقیده من با توجه به شرایط خاص آن زمان و خطرات و تهدیداتی که وجود داشت، در مورد ایشان کوتاهی شد. در آن زمان به غیر از استاد مطهری فرد دیگری مورد تهدید نبود، چرا که ایشان در خصوص "فرقان"، "کمونیست‌ها" و "مجاهدین" به صراحت موضع گیری می کردند و روشن بود که به سراغ ایشان می‌آیند و مورد هدف قرار می دهند.
نایب رییس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، با اشاره به ویژگی‌های تفکری و مطالعاتی شهید مطهری، تأکید کرد: شهید مطهری هیچ گاه فلسفه زده نشد و از تعصب فرقه‌ای و تعصب گروهی پیروی نکرد. ایشان هیچ گاه عرفان زده و کلام زده نشدند، چرا که روح علمی داشتند و به دنبال کشف حقیقت بودند، البته ایشان به برخی از فلاسفه مانند ملاصدرا انتقاداتی را وارد می دانستند. ایشان معتقد بودند که هنگامی که فلاسفه وارد تفسیر قرآن می‌شوند نمی‌توانند از قالب فلسفه خارج شوند و باز از جوهر، عرض استفاده می‌کنند.
وی به خاطره‌ای که از روز پایانی حیات شهید مطهری داشت اشاره کرد و گفت: ایشان در شب دوازدهم اردیبهشت به شهادت رسیدند، اما روز دوازدهم، روز شهادت و معلم نامیده شد. نکته جالب برای من آن حالتی است که در همان روز آخر داشتند. در آن دوره، دانشجوی رشته مکانیک در دانشگاه تبریز بودم. روز دوشنبه‌ای بود که در خوابگاه بودیم و در بین راه، صدای ایشان را از رادیو شنیدم که یکی از سخنرانی‌های ایشان را از رادیو پخش می‌کردند و هوس کردم که به تهران بروم، در حالی که می‌خواستم دو هفته دیگر به تهران برگردم. سوار اتوبوس شدم و به طرف تهران آمدم. صبح زود به تهران رسیدم و به منزل آمدم و دیدم که ایشان روی تخت خود نشسته و در حال نوشتن بودند که بعداً دیدم یک مطلبی را می‌خواستند به عنوان مقدمه کتاب مسئله حجاب قرار دهند که فکر می‌کنم تحت عنوان نقش بانوان در تاریخ معاصر ایران بود که البته ناقص هم ماند و بعداً در کتاب آینده انقلاب اسلامی ایران آن را آوردیم. ایشان وقتی من را دیدند تعجب کردند که چرا آمدید و مگر قرار بود که بیایید؟ بنده گفتم، روز تعطیل است و به همین دلیل آمدم. ایشان از دانشگاه تبریز پرسیدند که آنجا چه خبر است و برای روز کارگر چه می‌کنند؟ بنده هم توضیحاتی را ارائه کردم و ایشان گفتند که بناست امام نیز امروز پیام خوبی بدهند و به هر حال این گذشت.
وی در ادامه افزود: هنگام ظهر، سر سفره ناهار، باهم بودیم و آقای علی لاریجانی نیز حضور داشت، اما مقصودم این است که آن روز، ایشان بسیار شاد بودند و حالت غیرطبیعی داشتند و به فکر بودم که چرا ایشان می‌گوید و می‌خندد و شاد است؟ به ایشان گفتم که آقای بازرگان، دو شب قبل گوشه و کنایه‌هایی به امام می‌زد و ایشان گفتند که امام نیز از بازرگان راضی نیست و ظرف همین چند روزه می‌خواهیم که دولت را برکنار کنیم و یک دولت جدید و انقلابی روی کار آوریم و گفتند که بازرگان به مقدار لازم کار خود را انجام داده است. خلاصه در همان جا صحبت استاد علامه جعفری شد و اینکه ایشان توجهی به حضار و مستعمان ندارند و حرف خود را می‌زنند و ممکن است برای توده مردم، بحث فلسفی کنند. چند خاطره گفتیم و خلاصه خیلی عجیب بود که ایشان شاد بودند و شب هنگام نیز آن اتفاق افتاد و بعداً با خودم گفتم که این قضیه آمدن من به تهران، گویی به این صورت بود که یک نیرویی من را به سمت تهران می‌کشید. مقصود این است که آمادگی ایشان برای شهادت که احساس می‌کنم ایشان مطلع بود و البته بعد از اینکه تیمسار قرنی را ترور کردند و فرقانی‌ها گفته بودند که دو روحانی را ترور می‌کنیم، ایشان گفته بود که به سراغ من می‌آیند و البته محافظ داشتن را هم رد نکرده بود و قرار بود محافظان ظرف یکی دو روز آینده بیایند اما متأسفانه این اتفاق رقم خود.
لازم به ذکر است پنل های مختلف این همایش طبق برنامه برگزار شد که گزارش کامل این همایش در سایت و خبرنامه داخلی پژوهشگاه منتشر خواهد شد.