گزارش تجلیل از خدمات علمی دکتر موحد

مراسم تجلیل و بزرگداشت دکتر محمدعلی موحد روز سه شنبه 27 آذر 1397 در تالار فردوسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران با حضور چهره های علمی و فرهنگی از جمله، شفیعی کدکنی، فتح الله مجتبایی، محمد مجتهد شبستری، حداد عادل، معصومی همدانی، توفیق سبحانی، احمد جلالی، حجت‌ ا... ایوبی، حسن بلخاری، علی دهباشی، سید تقی کبیری (نماینده مجلس خوی و چایپاره)، رئیس تولیت شمس تبریزی، و... برگزار شد. (به پاس هفت دهه خدمات فرهنگی و ادبی و رونمایی از ترجمه مقالات شمس تبریزی به فرانسه توسط شارل هانری دو فوشه کور)
کمیسون ملی یونسکو - ایران، اولین نشان عالی یونسکو را به دکتر موحد، حقوقدان و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تاریخ‌نگار و عرفان پژوه، اهدا کرد. همچنین مراسم رونمایی از ترجمه مقالات شمس تبریزی به فرانسه در 6 جلد توسط پروفسور شارل هانری  دو فوشه کور، برگزار شد.
در این برنامه ابتدا کلیپی از سخنان استاد ملکیان پخش شد. ملکیان با تبیین جایگاه محمدعلی موحد در فرهنگ ایران، وجود او را به یک اثر هنری تشبیه کرد و تخصص، سخت‌کوشی و چند بعدی بودن وی را ستود.
در ادامه مراسم، حجت‌ا... ایوبی ـ دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران ـ از تواضع استاد و این که تمایل به برگزاری بزرگداشت نداشته‌اند، سخن گفت. او افزود ما به امثال موحدها نیاز داریم و آنها به ما نیازی ندارند. ایوبی با اشاره به ترجمه مقالات شمس تبریزی به زبان فرانسه توسط شارل هانری دوفوشه‌کور اظهار کرد:  با توجه به ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی که در غرب وجود دارد، این ترجمه چهره جدیدی از ایران و اسلام ارائه خواهد داد. این ترجمه به مسلمانان تحقیرشده احساس قدرت و عزت خواهد داد.
در ادامه پیام تلفنی شارل هانری دوفوشه‌کور ، ایران‌شناس فرانسوی ، برای حاضران پخش شد.
سپس دکتر مرقاتی، عضو هیئت مدیره بنیاد شمس و مولانا،  پیام محمدرضا پورمحمدی، استاندار آذربایجان شرقی، را قرائت کرد که موحد را دانشمندی نوآور و دقیق‌نظر نامیده بود که خلوص و پاکی را در وجودش نهادینه کرده است.

پس از آن احمد جلالی - سفیر ایران در یونسکو -  گفت: استاد موحد بزرگ است و بزرگداشت نمی‌خواهد. ما درواقع تاریخ و فرهنگ‌مان را بزرگ می‌کنیم و برای نوجوانان خود که دست‌خوش بازی‌های خطرناک هستند مقر استوار و دستاویز بزرگ معرفی می‌کنیم. او با ابراز امیدواری برای برگزاری بزرگداشت محمدعلی موحد در مقر یونسکو با حضور این چهره، اظهار کرد: حاصل عمر موحد به خدمت ملی و خدمت استراتژیک تبدیل شده است. صدای تفرقه‌انگیز و تجزیه‌طلبی را می‌شنوید، اصطلاح جعلی قوم فارس را می‌شنوید، در حالی که قوم فارس نداریم، زبان فارسی داریم که چتر خود را بر ایران گسترده است. موحد از مجموعه این زبان، معرفتی را برای ما معرفی می‌کند. جلالی با بیان این‌که موحد شیرین‌محضر و نوشین‌قلم است، افزود: گویا خداوند موحد را فرستاد تا میراث‌دار مولانا باشد و بیت‌های او را از تفسیرهای مختلف رهایی ببخشد. وجود محمدعلی موحد حادثه است .حکمت و فرزانگی، جامعیت و تواضع و اخلاق مفاهیمی است که در وصف معلم می‌گوییم و در وجود موحد جمع است. کارهای تحقیقی استاد این نام را زنده کرده است: معلم. کارهای موحد برای ایران است و از پایگاه ایران برای بشریت.
پس از آن استاد حسین معصومی همدانی اشاره کرد که محمدعلی موحد بیش از ۷۰ سال است در عرصه علم و تحقیق حاضر است، اما در یکی دو دهه اخیر شناخته شده‌ است. دکتر ترجیح می‌داد دور از انظار عمومی به تحقیق و نوشتن بپردازد. حدود 30 سال پیش بر خواص شناخته شد و ترجمه‌ها و نوشته‌های او در روزگار جوانی نوید ظهور یک محقق پرتوان و جامع‌الاطراف را می‌داد.
در ادامه این مراسم دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، موحد را در علم و اخلاق یگانه دانست و افزود: سابقه آشنایی من با او به سال ۵۲ و جلسه فلسفه تطبیقی مرتضی مطهری برمی‌گردد. در سال ۷۴ که من ریاست فرهنگستان را بر عهده گرفتم او را برای عضویت پیوسته این مجموعه به شورا معرفی کردم. او افزود: دکتر موحد به معنای تمام کلمه دانشمند است و به تمام علوم حوزوی و معارف اسلامی آشناست و بر زبان عربی تسلط دارد. شعر را می‌شناسد و حتی شعر می‌سراید. تصحیح مقالات شمس او کاری کارستان بود و افق تازه‌ای را در عرصه مولوی‌پژوهی روی محققان گشود. دکتر موحد یکی از سرآمدان مولوی‌پژوهی در جهان است.
در این مراسم  نشان عالی یونسکو با حضور حجت‌الله ایوبی ، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، احمد جلالی، سفیر ایران در مقر یونسکو، سلطان‌زاده، دبیر دفتر منطقه‌ای یونسکو، محمدرضا شفیعی کدکنی، توفیق سبحانی و فتح‌الله مجتبایی به محمد علی موحد اهدا و همچنین از تمبر یادبود او رونمایی شد.
پس از اعطای نشان، دکتر موحد با حضار به صحبت نشست و  از برخی عملکردهای آموزش و پرورش انتقاد کرد و از دانشجویان حاضر در مراسم خواست «طلبه» باشند. موحد از برگزارکنندگان مراسم تشکر کرد و از یونسکو خواست به وضعیت آموزش و پرورش جوانان کشور بیشتر اهتمام کند و به عبارتی میراث زنده را به جای میراث مرده پاس دارد. وی خطاب به دانشجویان حاضر در این جلسه اظهار کرد: در این مراسم بارها نام شمس و مولانا برده شد، حتی عنوانی که «دوفوشه‌کور» برای ترجمه مقالات در نظر گرفته،  «در طلب گوهر» است که این عنوان را از شمس گرفته است. این مسئله طلب چیست؟ جوانان باید به این موضوع توجه کنند. می‌گویند فرقی که انسان قبل از رنسانس و بعد از رنسانس دارد این است که انسان قبل از رنسانس منفعل است و انسان بعد از رنسانس کنش‌گر و زیادی‌طلب است. اگرچه شاخص انسان مدرن این است، باید گفت شمس و مولانا نیز به این مطلب توجه داشته‌اند. طلب و فزون‌خواهی از ارکان مهم آثار مولاناست. او از انسان‌ها می‌خواهد تا قانع‌ نباشند و متوقف نشوند. من از شما می‌خواهم درباره طلب فکر و من را دعا کنید.
در پایان، تقی کبیری، نماینده مردم خوی و چایپاره، کلید طلایی این شهر و سردیس مطلای شمس را به محمدعلی موحد اهدا کرد. همچنین تندیس نقره‌ای دانشگاه تهران و والاترین نشان این دانشگاه به دکتر موحد اهدا شد.
از طرف پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی لوح تقدیر و گلدان میناکاری از سوی خانم دکتر عاملی رضایی، رئیس مرکز اسناد فرهنگی آسیا به نیابت از طرف دکتر حسینعلی قبادی به دکتر محمدعلی موحد اهدا شد. سایر مراکز پژوهشی و فرهنگی نیز هدایایی تهیه کرده و به رسم یادبود به استاد اهدا کردند.