فرهنگ واژه‌نمای اسرارالتّوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید در دسترس محققان و پژوهشگران

نوشتن واژه‌نما یا فرهنگ بسامدی  برای آثار ادبی سال‌هاست که مرسوم است. واژه‌نمای بسامدی امروزه به مجموعه‌ای از فهرستهای آماری دقیق گفته می‌شود که به یاری آن می‌توان همۀ واژه‌های یک متن را به ترتیب حروف الفبا نشان داد و بسامد هریک و جای کاربرد آن را در بافت متن نمایاند. اکنون این مهم در باره کتاب «اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید» با تلاش دکتر مینو فطوره چی به ثمر نشسته است. کتاب «فرهنگ واژه‌نمای اسرارالوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید به انضمام فرهنگ بسامدی (بر اساس اسرارالتّوحید ویراستۀ دکتر محمّدرضا شفیعی کدکنی)» به همت دکتر مینو فطوره‌چی در سایت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به نشانی: http://elib.ihcs.ac.ir به صورت تمام متن بارگذاری شده است.

اسرارالتّوحید به لحاظ اشتمال بر بعضی حوادث تاریخی یکی از اسناد مهمّ تاریخ عصر به شمار می‌رود. این اثر در وصف جزئیات زندگی شهری و روستایی و آداب و رسوم رایـج در میان مردم و طرز معاش آنان، از نوع غذاها و لباسها و خانقاهها و رباطها و کوچه‌ها و بازارها و مساجد و مدارس و کلیساها و شیوۀ زندگی اقلّیت های مذهبی از قبیل یهودیان ومسیحیان و زرتشتیان در خراسان و نیشابور قرن پنجم، سند معتبر و بی همتایی است که همۀ مورّخان تاریخ اجتماعی ایران، بیشتر تکیه و استنادشان بر اطّلاعات حاصل از کتاب اوست. ارزش دیگر کتاب، در جنبۀ جغرافیای تاریخی آن است که خصوصیات و نام و نشـان بسیاری روستاهای خراسان و دشت خاوران و ناحیۀ قومس را با جزئیات نقل می‌کند. همچنین، کتاب منبع درجه اوّلی است در باب زندگینامه و اقـوال بسیاری از مشایخ تصوّف خراسان و دقت در مصطلحات تصوّف، حکایات مشایخ صوفیه و سخنان ارزشمند آنان امکان تحقیقاتی گسترده و تطبیقی در تاریخ عرفان را امکان‌پذیر می‌سازد.
تلاش‌های دکتر فطوره‌چی اکنون امکان این تحقیقات را فراهم ساخته است.