گزارش نشست «روش صحیح تفسیر قرآن از دیدگاه اهل بیت(ع)»
پژوهشکده مطالعات قرآنی با همکاری انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی اقدام به برگزاری نشستی با عنوان «روش صحیح تفسیر قرآن از دیدگاه اهل بیت(ع)» با سخنرانی دکتر زهره اخوان‌مقدم عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران نمود. این نشست در 14 اسفند 96 در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
دکتر اخوان در این نشست به ارائه توضیحاتی پیرامون رساله دکتری خود پرداخت. این رساله در همین چارچوب سال‌های قبل سامان یافته و رتبه اول پایان نامه‌ها را به خود اختصاص داده بود. همچنین کتاب مستخرج از این پایان نامه نامزد کتاب سال شده است.
ایشان در سخنان خود اشاره کرد: یکی از منابع تفسیر قرآن کریم، روایات اهلبیت علیهم السلام است. اگر چه این گونه از روایات نیز دستخوش جعل و تصحیف شده اند، ولی به معنای غیر قابل استفاده بودن آنها نیست. نکته مهم در مورد روایات تفسیری این است که اگر همه این گونه روایات را هم معتبر و قابل قبول بدانیم، (که چنین نیست) باز هم فقط نیمی از آیات قرآن را پوشش می دهند. تکلیف ما با بقیه آیات چیست؟ کتاب فوق این موضوع را ثابت می کند که روش برداشت از گونه روایات تفسیری، بسیار مهم است. اگر ما به این نکات مهم توجه کنیم که:
اولا ائمه هادیان مردم و والاترین مفسران قرآن هستند و نمی توانند به موضوع مهم فهم قرآن بی توجه باشند؛
ثانیا آنها به وقوع دوره ای طولانی بدون حضور امام در بین مردم واقف بوده اند و باید فکری برای مردم در برهه زمانی غیبت می نمودند،
ثالثا با توجه به وجود بطن های متعدد برای آیات قرآن که خود ایشان بر آن تأکید داشته اند، نه می خواستند و نه می توانستند معانی فخیم آیات را که با گذر زمان و پیشرفت علوم در آینده حاصل می شود، تبیین کنند زیرا ظرف وجود مردم آن را نمی پذیرفت؛
رابعا روایات ناظر بر موضوع استنطاق، و امر کردن به مردم که قرآن را به نطق در آورید؛
به این نتیجه می رسیم که معصومان نمی خواستند تنها معنای تعدادی آیات را مطرح نمایند، بلکه هدفشان این بوده که مردم با توجه به این نمونه های محدود، روش تفسیر را یاد بگیرند. به تعبیر دیگر ائمه می خواستند ماهیگیری را به مردم یاد بدهند، نه فقط چند ماهی صید شده را. این وظیفه ماست که به این روایات، به نوعی دیگر بنگریم و اصول تفسیر را از آنها برداشت کنیم.
این جلسه با پرسش و پاسخی کوتاه به پایان رسید.
نظر شما :