گزارش جلسه هشتم نشست مطالعات راهبردی امنیت اجتماعی با عنوان « تحلیل هیدرو هژمونیک خشونت و عوارض اجتماعی کم آبی در ایران امروز»

گروه پژوهشی جامعه و امنیت، هشتمین نشست مطالعات راهبردی امنیت اجتماعی را با عنوان «تحلیل هیدرو هژمونیک خشونت و عوارض اجتماعی کم آبی در ایران امروز» در روز سه‌شنبه ۱۱ آبان ماه برگزار کرد.

 در این جلسه که با حضور آقای محمد‌علی مینایی، مدیر گروه پژوهشی جامعه و امنیت، دکتر قدیر نصری، دبیر نشست مطالعات راهبردی امنیت اجتماعی و اعضای اصلی این نشست برگزار گردید، مهندس سعید بخشنده آبکنار به بررسی زمینه‌های هیدروهژمونیک نا امنی اجتماعی پرداخت و معضل فزاینده کم آبی در کشور را عامل مهمی در ایجاد چالشهای اجتماعی قلمداد نمود. وی ادامه داد در حال حاضر میزان معتنابهی از سفره های آب زیر زمینی کشور کاهش یافته است و برخی از دشتها با پدیده نشست زمین مواجه شده اند، از جمله در حال حاضر نرخ متوسط فرونشست در دشت تهران بالغ بر ۳۶ سانتیمتر در سال بوده است. در واقع، منابع آب کشور در هر سه حوزه آبخیز، آب ریز و آبخوان با تهدیدات عمده ای مواجه است. این مسائل به انحاء مختلف امنیت اجتماعی (جامعه ای) را تحت تاثیر قرار داده و موجودیت، هویت و حتی ارزشهای افراد و گروه های مختلف را که زندگی و معاش آنان و آباء و اجدادشان در پیوند با آب بوده است به مخاطره می­افکند. برای نمونه، یکی از مهمترین پیامدهای بحران کم آبی ناظر بر مشکلات به وجود آمده در زمینه کشاورزی است. امری که امنیت اجتماعی روستاییان به طور اعم و کشاورزان به طور اخص را تهدید می‌کند و به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به مهاجرت روستاییان به شهرها می انجامد. امری که در جامعه شناسی از آن به عنوان تحرک افقی یاد می‌شود. تاکنون از مجموع ۶۸۰۰۰ آبادی در هفده استان کشور که عمدتاً در فلات مرکزی ایران قرار دارند، ۳۰۰۰۰ آبادی به کلی تخلیه شده است و ۲۰۰۰۰ آبادی دیگر جمعیتی کمتر از ۱۰۰ نفر دارند. نتیجه این امر مهاجرت به سوی شهرهای بزرگ است روندی که به دلیل بالا بودن هزینه های اسکان بالمآل به حاشیه نشینی منتج خواهد شد.

شرایط یاد شده بیش از هر چیز اهمیت اتخاذ یک رویکرد هیدروپلتیک را در میان مسئولان حاکمیتی می طلبد و نیازمند عزمی ملی و راسخ است چه اینکه بحران یاد شده در سطح مدیریتی متوسط و از طریق اقدامات مجزا و پراکنده میسر نمیباشد. در پایان آقای محمد علی مینایی، مدیر گروه پژوهشی جامعه و امنیت، با تأکید بر اینکه برای ارزیابی وضعیت موجود در زمینه هیدروپلتیک شاخصهای منقح و دقیقی در دست نیست، بر لزوم تعیین مولفه ها و شاخصهایی به منظور پایش وضعیت کم آبی و تاثیر آن بر امنیت جامعه تاکید کردند.