گزارشی از جلسات کرسی مطالعات قدرت نرم با موضوع «ریشه ها و منابع قدرت نرم در سیاست خارجی چین»

در این جلسه که با حضور آقای محمد علی مینایی، مدیر گروه پژوهشی جامعه و امنیت، دکتر قدیر نصری، دبیر کرسی مطالعات راهبردی امنیت اجتماعی و اعضای اصلی کرسی برگزارشد، دکتر قنبرلو با اشاره به نظرات متفاوت در باب قدرت نرم چین این نظرات را منقسم بر سه قسم دانستند؛ نظراتی که وجود قدرت نرم چین را اساساً نفی می‌کنند،‌ نظراتی که چین را دارای قدرت نرم معتنابهی می‌دانند و در نهایت نظراتی که چین را در مسیر افزایش قدرت نرم احصاء می‌کنند. ایشان در ادامه با تأکید بر وجود قدرت نرم چینی وجود نشانه‌هایی از قبیل تعمیق الگوی توسعه دولت‌گرای چینی موسوم به اجماع پکن را در همین راستا ارزیابی کردند و از تلاش‌های دولت چین در راستای تأسیس مراکز فرهنگی کنفوسیوس در اقصی نقاط جهان، گسترش آموزش ادبیات و زبان ماندارین چینی سخن گفتند. ایشان وجود منابع فرهنگی مانند مکتب کنفوسیوسی، تائویی و آموزه‌های استراتژیک از قبیل نظریه‌های سان‌تزو را مواردی مهم برای ارتقای قدرت نرم چین دانسته و در عینِ حال به مواردی مانند ناسیونالیسم خود اتکایی، فضای بسته سیاسی و ضعف جامعه مدنی به مثابه محدودیت‌هایی در این مسیر اشاره کردند.

در ادامه اعضای کرسی پیرامون امکان یا امتناع این قدرت نرم مباحث و انتقاداتی را مطرح کرده و با اشاره به آنکه در ادبیات نظری مربوط به قدرت نرم متفکرینی مانند جوزف نای و رابرت کوهن منبع اصلی قدرت نرم را جامعه و نه نظام سیاسی برمی‌شمرند، در امکان تکوین و تعمیق چنین قدرت نرمی تشکیک کرده و وجود یک دولت مالک الرقاب و تمرکز‌گرا، مشکلات و مضایق زبان چینی، نگاه دوگانه به آموزه‌های کنفوسیوسی و ضعف این کشور در زمینه صنعت فرهنگی را مانعی جدی در این مسیر دانستند.

در ادامه جلسه دکتر مجتبی قلی‌پور با بیان تأثیر قطبی شدن بر امنیت اجتماعی به تبیین زمینه‌های تهدیدات امنیتی در یک جامعه قطبی شده پرداخته و تقسیم نظام اجتماعی به دو قطب به نحوی که شکاف‌های متعدد اجتماعی بر آن بار شوند را مهمترین خطر برای امنیت یک نظام اجتماعی دانسته و وجود یک دولت سوگیر را عاملی در تشدید و تعمیق این بحران دانستند؛ به این معنا که اگر نظام سیاسی به مثابه طرفدار یکی از قطب‌ها وارد صحنه اجتماعی و فرهنگی شود نه تنها به بهبود اوضاع کمک نخواهد کرد بلکه روند قطبی شدن را به سویه‌ای خطرناک خواهد کشانید که رفع آن باید در اولویت سیاست‌سازی و سیاست‌گذاری کلان کشور قرار گیرد. در ادامه مباحثی پیرامون وجود چنین قطب بندی‌ای و تأثیر آن بر امنیت اجتماعی از سوی شرکت کنندگان مطرح گردید و مورد نقد و بررسی قرار گرفت.