دیدار اعضای شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی با حضرت آیت الله جوادی آملی

روسای گروه های تخصصی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی به همراه دبیر شورا و اعضای گروه فلسفه و کلام شورا به محضر حضرت آیت الله جوادی آملی در بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا رسیدند.

دکتر سید حسین حسینی دبیر شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ابتدای این دیدار که پس از نماز مغرب و عشاء برگزار شد، گزارشی از فعالیت های شورا ارائه کرد و به ایجاد یک شبکه اجتماعی نقد علمی اشاره کرد و گفت: شورا با ارتباط با بیش از دو هزار استاد از سراسر کشور به این مهم پرداخته و چون یک نهاد دولتی هم نیست؛ این امر  به ایجاد یک شبکه مهم علمی و اجتماعی منجر شده است. دکتر حسینی دستاورد دوم شورا را راه اندازی چهارده گروه علمی تخصصی نام برد که اغلب حوزه های مهم علوم انسانی را در برمی گیرد. دبیر شورا، نقد بیش از پنج هزار عنوان کتاب و متن درسی در حوزه علوم انسانی در طول عمر شورا را از دستاوردهای دیگر این نهاد ذکر کرد و عنوان داشت که این تلاش به ابداع یک الگوی نقد علمی منجر شده که می تواند به یک زبان مفاهمه علمی در سطح دانشگاه ها کمک کند.

دکتر حسینی به اهتمام شورا در نقد نظریه های علمی مطرح در سطح جهان اشاره کرد و اظهار داشت از سال 90 علاوه بر نقد کتب علوم انسانی با تاکید بر کتب درسی، به نقد نظریه های مطرح جهانی نیز پرداخته شده است.

در این دیدار، نقدنامه های علمی شورا و سایر منشورات شورا  از جمله فصلنامه علمی پژوهشی پژهشنامه انتقادی توسط دبیر شورا معرفی شد و سامانه "نقد نقد" در سایت شورای بررسی متون هم معرفی گردید و در این خصوص تاکید گردیدکه سامانه نقد نقد می تواند به ترویج فرهنگ نقد در بین اصحاب علم و فرهنگ یاری رساند.

دکتر حسینی در پایان گزارش خود، به هدف شورا در رسیدن به مرجعیت علمی نقد پرداخت و از تلاش بانیان شورا در سالیان گذشته ذکر خیری کرد. ایشان همچنین به تاسیس گروه روش شناسی علوم انسانی اسلامی در پی دیدار اعضای شورا با مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر توجه به مساله علوم انسانی اسلامی در دانشگاه ها اشاره کرد که به دنبال آن حضرت آیت الله جوادی آملی ضمن استقبال از این امر در خصوص اهمیت مساله علم دینی به ذکر نکاتی پرداختند.

دکتر حسین کلباسی اشتری، رئیس گروه فلسفه و کلام شورا نیز در ادامه خواستار رهنمودهایی برای تقویت رهیافت نقد شد و این سوال را از آیت الله جوادی آملی مطرح کرد که نظر حضرتعالی درباره کاستی متونی که در حوزه فلسفه و کلام و عرفان در فرهنگ ما به عنوان مرجع درسی برجای مانده چیست؟ وی همچنین در خصوص نقش فلسفه در غنا بخشیدن به علم دینی هم پرسش هایی را مطرح ساخت.

دکتر موسوی رئیس گروه فقه و حقوق شورا هم در ادامه به پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی شورای بررسی متون اشاره کرد و اظهار داشتند که مقالات این مجله به صورت مقاله نقد منتشر می شود و رهنمودهایی را برای رونق نقد علمی توسط نشریات حوزه نقد و فعالیت های شورا در حوزه نقد درخواست کرد.

سپس حضرت آیت الله جوادی آملی ضمن دعای خیر برای اعضای شورا و سعی بلیغ در خصوص نقد، در ابتدای بیاناتشان به اهمیت علوم انسانی پرداختند و اینکه در علوم انسانی جای انسان را چه کسی باید تعیین کند؟ آیا مرگ معبر است یا گودال؟ آیا انسان با مرگ می پوسد یا از پوست به در می آید؟ تمام تفاوت نظام اسلامی و غیراسلامی در منبع یا همان ضلع سوم است؛ در نظام غیراسلامی خودشان را به جای منبع می نشانند و مبنا و مفاهیمی مانند عدل و مساوات را خودشان تعیین می کنند و خودشان به جای الله می نشینند. همین می شود که خادم حرمین به یک کشور مسلمان شیعی حمله می  کند و تمام نهادهای حقوق بشری هم ساکت می مانند. اومانیسم به جای اینکه منبع را الله بداند، جایگزین الله تعیین می کند و این تفاوت دیدگاه خلیفه اللهی با اومانیستی است.

آیت الله جوادی آملی در ادامه تاکید کردند که فلسفه بزرگترین خدمت را به علوم می کند یعنی علوم را آبرو می دهد و فخر علوم است. حتی این مسئله که آیا علم دینی داریم یا نداریم توسط فلسفه پاسخ داده می شود. ایشان افزودند: این فلسفه است که قامتش بلند است و درباره جهان بحث می کند. ایشان در این زمینه به نقش دانشگاه هم اشاره کردند و گفتند: وقتی تلاش علمای دینی که می گویند خدا چنین گفت دینی است بنابراین حرف دانشگاه که می گوید خدا چنین کرد، هم دینی است. مگر می شود خدا چنین گفت، دینی باشد اما خدا چنین کرد دینی نباشد!؟ دانشگاه غرق دین است مثل ماهی ای که غرق آب است اما می گوید آب چیست؟

وی با تشکر از تمامی اساتیدی که در شورا به نقد علمی پرداخته اند به این موضوع اشاره کردند که اگر در مسائل سیاسی و استقلال سیاسی کشور مبنایمان نه غربی و نه شرقی است، اما در مسائل علمی مبنایمان باید چه شرقی و چه غربی باشد. علم و استدلال و برهان فرقی ندارد غربی باشد یا شرقی.

آیت الله جوادی آملی در ادامه به موضوع علم دینی پرداخت و گفت: علمی که موضوعش فعل انسان است می تواند دینی باشد یا نباشد، اما علمی که موضوعش کار خداست، صددرصد دینی است. ایشان سپس اظهار داشتند که طوری نشود که خیلی از ما اسلامی حرف بزنیم، اما قارونی یا فرعونی عمل کنیم؛ آن دید وسیعی که فلسفه به ما می دهد در نقد هم مدنظر قرار دهیم.