باید آگاهی عمومی جامعه درباره شهید سلیمانی افزایش یابد

به‌مناسبت سالروز شهادت سردار دل‌ها، شهید حاج قاسم سلیمانی(قدس‌سره)، نشست علمی «جایگاه پژوهش در مکتب سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی» 10 دی‌ماه 1401، با همکاری مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سالن ادب پژوهشگاه برگزار شد.
به‌گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، سخنرانِ این نشست دکتر کامیار صداقت‌ثمر حسینی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه و نویسنده کتاب «روایت‌سرباز: در احوال و اندیشه‌های سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی (قدّس‌سره)» و دبیر علمی جلسه، دکتر محمدعلی فتح‌الهی رئیس پژوهشکده مطالعات سیاسی و روابط بین الملل و حقوق پژوهشگاه بودند.
دکتر صداقت‌ثمر حسینی در ابتدای سخنانش با ذکر فتوایی از مرحوم آیت‌الله حاج میرزا خلیل کمره‌ای به تبیین نوع نگاه شهید سلیمانی به مقوله پژوهش پرداخت و گفت: آیت‌الله کمره‌ای با استفاده از آیه 120 سوره مبارکه توبه، نگارش کتاب درباره زندگانی، احوالات و اندیشه‌های شهیدان را «واجب کِفایی» می‌دانست و معتقد بود که در صورت ترک آن، همه‌ی مسلمانان شایسته‌ی مؤاخذه خواهند بود. همچنین وی معتقد بود، اگر نوشتن احوالات شهیدان واجب است، پس خواندن کتاب آنان و سرکشی به دفترشان نیز واجب است تا بتوان رمزِ فداکاری و ایثارِ جان در راه خدا را دریافت و رهرو راهشان بود.
دکتر صداقت‌ثمر نگاه شهید سلیمانی به تحقیق و مجموعه فعالیت‌های او را چه در باب تحقیقات و تدوین تاریخ شفاهی شهیدان، و تاریخ دفاع مقدّس؛ و چه در باب خوانده شدن آن‌ها در جامعه، از باب ادای تکلیف دینی و عمل به واجب شرعی عنوان کرد و افزود: شهید سلیمانی خود را مکلف می‌دانست تا کتابِ شهید بسان نسیمی روح‌پرور خواننده و جامعه را به مقصد و مقصود شهیدان واقف و او را در راه خدا مشتاق و ثابت‌قدم کند و از اینرو با همه‌ی وجود در این راستا تلاش می‌کرد.
وی در ادامه با اشاره به عظمت دستاوردهای سپاه ثارالله در طی ده‌ها عملیات سرنوشت‌ساز دوران دفاع مقدس، به ابعادی از شخصیت پژوهشگر شهید سلیمانی در پس چنان موفقیت‌های عظیمی اشاره کرد و گفت: از عوامل پیروزی‌ رزمندگان اسلام مجموعه عملیات‌های اکتشافی و شناسایی و ترسیم نقشه‌های دقیق از جبهه‌ها بود که درباره‌ی لشکر ثارالله نشان از جایگاه ممتاز شهید سلیمانی در اطلاعات و عملیات جنگی دارد.
دکتر صداقت‌ثمر در ادامه سخنانش نمونه‌وار به فرایند نگارش کتاب «اطلس لشکر 41 ثارالله در هشت سال دفاع مقدس» و نقش مهم شهید سلیمانی در تهیه آن پرداخت که باب جدیدی در رده نگارش کارنامه لشکر‌ها در دوران دفاع مقدس گشود. در مقدمه آن کتاب به امضای مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ (مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس) چنین آمده است:
«... درعین‌حال، نباید نقش سردار سرلشکر قاسم سلیمانی را به‌عنوان اولین فرمانده لشکری که برای این کار کمر همت بست، فراموش کرد. جنگ تمام شده بود و حال و هوای آن روزها و جوهر قلم‌های نگارندگان این حماسه‌ی بزرگ، کم‌کم رو به خشکی می‌رفت. در چنین وضعیتی برادر قاسم، با شوق تمام، به مرکز تحقیقات جنگ روی آورد و از این مرکز خواستار نوارهای لشکر ۴۱ ثارالله در عملیات کربلای ۵ شد و مسئولیت تبدیل تمام نوارهای صوتی یگانش به نوشتار را متقبل شد. مسئول وقت مرکز، ضمن استقبال از اشتیاق برادر قاسم، مدام وضعیت نوارهای در دست اقدام را پیگیری می‌کرد تا پس از مدتی مدید، جزوه‌ای به دست مرکز تحقیقات رسید که برادر قاسم آن را تهیه کرده بود و به‌عبارتی، کارنامه‌ی لشکر ۴۱ ثارالله، همراه با نقشه‌های عملیاتی لشکر و با امضای فرمانده لشکر، سند ارزشمندی بود که با وجود اختصار، مستند به تأیید فرمانده لشکر، در اختیار مرکز قرار گرفته بود. ... پس از دستیابی به جزوه یاد‌شده، بارها مرکز برای آماده‌سازی آن تا مرحله انتشار خیز برداشت، اما از سویی، برادر قاسم راضی نمی‌شد که به این مقدار اطلاعات بسنده کنیم و از سوی دیگر، مرکز به جهت تعدد پروژه‌های زیرساختی، نمی‌توانست فعالیت خود را در سطح رده نشر کارنامه لشکرها کاهش دهد. ...» (پایان نقل قول سخنران)
تلاش سپهبد شهید سلیمانی در نگهداری، پردازش و تدوین اسناد دفاع مقدّس و ارتباط با دفتر ادبیات حوزه‌ی هنری سوره جهت تدوین کتاب‌های خاطرات سرداران رشید اسلام از دیگر مباحث مطرح در نشست علمی بود که نشان می‌داد، شهید سلیمانی علاوه بر کوشش جهتِ حفظ تاریخ و میراث شهداء، تلاشی تحسین‌برانگیز برای ورود نسل جدیدی از نویسندگان مشتاق به عرصه مطالعاتی دفاع مقدس انجام داد.
در ادامه، دکتر صداقت‌ثمر به برگزاری کنگره علمی شهدای کرمان در سال 1375ش و مجموعه‌ای از آثار منتشر شده آن کنگره اشاره کرد که به ابتکار شهید سلیمانی محقق شد. آن‌گاه وارد موضوع یکی دیگر از خروجی‌های کنگره مذکور در سال 1377 شمسی؛ یعنی تأسیس اوّلین باغ موزه دفاع مقدّس در کرمان شد که مکانی برای خواندن تاریخ دفاع مقدس است.
بحث پایانی سخنران درباره اهداف شهید سلیمانی از تأسیس مؤسسه فرهنگی و هنری «حماسه‌ی ثارالله» (در اوایل دهه 1390 شمسی) بود که نشان می‌داد، شهید سلیمانی که از سال 1377 عهده‌دار فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود، در مقام گسترش فعالیت‌های پژوهشی خویش جهت معرفی شهیدان، دفاع مقدس و جبهه مقاومت اسلامی در سطوح جغرافیای مقاومت اسلامی در سطوح بین‌المللی بود که بسیار معنادار است. البته در این دوره، شهید سلیمانی به واسطه‌ی حضور در جبهه‌های جنگ علیه جریان‌های افراطی و تکفیری در عراق و سوریه خصوصاً سازمان تروریستی داعش، فرصت و فراغ‌بال کافی در این جهت را نیافت. سخنران با برشمردن اهداف و برنامه‌های مؤسسه مذکور به افق‌های متعالی ایشان در امور پژوهشی پرداخت.
در ادامه دکتر فتح‌اللهی، دبیر علمی جلسه با تشریح ابعادی از شخصیت شهید سلیمانی، به اهمیت موضوع و ضرورت بررسی بیشتر آن خصوصاً در دوران فرماندهی شهید سلیمانی بر نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره کرد. آنگاه استادان و حضّار نظرات خود را درخصوص موضوع ارائه دادند و دکتر صداقت‌ثمر نیز در سخنان کوتاهی با ارائه جمع‌بندی کلّی، اظهار امیدواری کرد که ان‌شاء‌الله با جمع‌آوری دقیق کلیه آثار شهید سلیمانی (مقالات، یادداشت‌ها، مصاحبه‌ها، نامه‌ها و ...) توسط مؤسسه آن شهید و ارائه نرم‌افزاری جامع از آن، عرصه‌های مطالعاتی درباره آراء و اندیشه‌های ایشان دقیق‌تر و گسترده‌تر شده و بر آگاهی عمومی جامعه درباره ایشان افزوده شود./پایان