بمناسبت عملیات غرور آفرین مرصاد
سالروز عملیات غرور آفرین مرصاد
پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل از سوی ایران و اعلام آتش بس با عراق، گروهک منافقین که در طول جنگ نقش ستون پنجم و اهرم فشار بر جمهوری اسلامی را ایفا کرده بودند در نقش ارتش خصوصی صدام و با خیال اینکه نیروهای مردمی از جنگ خسته شده اند در ۳ روز باشعار از مهران تا تهران و با تکیه بر تجربیات ناشی از عملیات های گذشته در حمله به مواضع نیروهای ارتش در جبهه های جنگ، عملیات جدیدی را به نام "فروغ جاویدان" به منظور سرنگونی نظام جمهوری اسلامی برنامه ریزی کرد. این عملیات قرار بود در مهرماه سال 1367 همزمان با هفته دفاع مقدس به اجرا درآید؛ اما پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران موجب غافلگیری منافقین شد؛ بنابراین با چراغ سبز صدام حسین رئیس جمهور وقت عراق، منافقین عملیات خود را تسریع کرده و در بعد از ظهر سوم مرداد ماه سال 1367، انجام این عملیات را آغاز کردند.
در روز پنجم مرداد ماه سال 1367 عملیاتی به نام "مرصاد" از سوی فرماندهان سپاه و ارتش برای دفع تهاجم منافقین طرح ریزی گردید، عملیات مرصادآخرین عملیات دفاعی ایران در جریان جنگ تحمیلی هشت ساله است؛ این عملیات با همدلی و همکاری گسترده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیز مردم منطقه غرب کشور به نتیجه رسید ودر این راه بیش از 700شهید تقدیم انقلاب اسلامی شد.
در این عملیات نیروهای منافقین متشکل از سه بخش بود
- نیروهایی که هسته اصلی ارتش آزادی بخش منافقین را تشکیل می دادند و در عملیات های مختلف شرکت داشتند و تجربیات خوبی از آن عملیات ها کسب کرده بودند اینها از توانایی خوبی برخوردار بوده، آموزش دیدهو از تابعیت تشکیلاتی و توانایی برخوردار بودند، تا آخرین لحظه می جنگیدند و هنگامی که مهمّاتشان تمام میشد با نارنجک وبلعیدن سیانور خودکشی میکردند و حاضر به تسلیم نبودند.
- نیروهایی که بنا به ضرورت طیّ یک فراخوان عمومی از اعضا و هواداران سازمان در کشورهای مختلف، بخصوص اروپا بسیج شده و به عراق روانه شده بودند؛این دسته از نیروها با توجه به مدت محدود آموزش نظامی از کیفیت پایینی در عملیات برخوردار بودندو روحیة جنگی نداشتند، آموزش دیده نبودند وحتی با اقوامشان در ایران قرار ملاقات گذاشته بودند. تعدادی نیز مدارک تحصیلی خود را آورده بودند تا پس از فتح ایران، سهمی در قدرت بگیرند! به عبارت دیگر این گروه جهت سیاهی لشگر فراخوان شده بودند.
- اسرایی که در عملیاتهای قبلی به اسارت سازمان درآمده بودند و با اقدامات توجیهی سازمان به آن جذب شده بودند و پس از آموزشهای لازم در تیپها سازماندهی شده بودند؛این عده حدود 800 نفر برآورد شده اند که با وعدة آزادی آمده بودند و انگیزة بسیار پایینی داشتند و توانایی نظامی مطلوبی نیز نداشتند و طبعاً در عملیات تلفات زیادی داشتند،البته عدة کثیری از آنان از ابتدای درگیری ها فرار کرده از کوهستانهای مجاوراسلام آباد خود را به استانهای دیگر رسانده بودند
.لازم به ذکر است که پیش از عملیات فروغ جاویدان نیروهای ارتش منافقین دو عملیات دیگر را در مرزهای ایران به نام‌های عملیات آفتاب و عملیات چلچراغ نیز انجام داده بودند. عملیات آفتاب در نیمه شب هفتم فروردین ۱۳۶۷ در مرزهای جنوبی کشور و در چهل کیلومتری شهر شوش و عملیات چلچراغ نیز در ساعت ۱۲ شب ۲۸ خرداد ۱۳۶۷ و در غرب کشور انجام شد که دراین دو عملیات منافقینبا شکست مواجه شدند.
از آنجایی که در طی جنگ ایران وعراق نیروهای رزمی منافقین به عنوان افرادی کارآزموده، توانسته بودند بخشی از ضعف های ارتش عراق را در مقابله با ایران جبران کنند، در عملیات فروغ جاویدان رژیم بعث عراق منافقین را به تانک های سبک و نفربرهای پرسرعت چرخ دار وخودروهای مقاوم مجهز نموده بود
حمله منافقین به ایران
منافقین از یک هفته قبل از آغاز عملیات فروغ جاویدان به دنبال جمع آوری اطلاعات از چگونگی آرایش و گسترش قوای ایران در جبهه غربی و در استان کرمانشاه بودند، پس از تکمیل اطلاعات جمع آوری شده، عملیات نظامی سازمان مجاهدین خلق در بعد از ظهر روز سوم مرداد ماه سال 1367 آغاز گردید.
منافقین در این عملیات مجهز به هزار خودرو، 70 دستگاه خوردروی زرهی چرخ لاستیکی، 100 قبضه تفنگ 106 میلیمتری، 300 قبضه انواع خمپاره اندازهای 60 و 81 کماندویی، 100 قبضه توپ پدافند هوایی، 80 قبضه دوشیکا و 50 قبضه موشک دوش پرتاب سهند بودند
به منظور آغاز عملیات، قرارگاه عملیاتی سپاه دوم ارتش عراق واقع در جادۀ بغداد ـ خانقین در منصوریه الجبل در اختیار رجوی رییس سازمان منافقین قرار گرفت تا عملیات از آنجا هدایت شود.
تهاجم نظامی منافقین به استان کرمانشاه با عدم انتظار و در نتیجه غافلگیری مسئولین ایرانی همراه بود،گرچه احتمال حمله مجاهدین خلق از سوی فرمانده کل سپاه داده می شد ولی هیچ کس نمی دانست که نیروهای منافق از کدام نقطه مرزی به خاک ایران حمله خواهند کرد. نیروهای منافقین قصد داشتند تا با بهره گیری از 25 تیپ رزمیسبک مکانیزه که حدود 5100 نفر را در آنها سازماندهی کرده بودند، در یک برنامه زمانبندی شده 33 ساعته خود را به تهران برسانند و نظام جمهوری اسلامی ایران را سرنگون کنند و خود جایگزین آن شوند.
در طرح منافقین 5 مرحله عملیاتی به شرح زیر پیش بینی گردیده بود:
مرحله اول عملیاتی به فرماندهی جهانگیر با عبور از مرز خسروی در ساعت 4 بعد از ظهر روز دوشنبه سوم مرداد آغاز شده و شهرهای قصر شیرین، کرند و اسلام آباد غرب را با سه تیپ به تصرف خود در می آورد.
فرمانده محور دوم ابراهیم ذاکری بود که در مرحله دوم عملیات قرار بود با 5 تیپ کرمانشاه را به تصرف خود درآورند. آنها قرار بود پایگاه هوانیروز کرمانشاه را تصرف کرده و از بالگردهای موجود در آن برای حمله به تهران استفاده نمایند. به همین علت ارتش عراق به این پایگاه هوانیروز حمله هوایی نکرد.
فرمانده محور سوم محمود مهدوی بود که می خواست با دو تیپ پایگاه هوایی شهید نوژه را به تصرف درآورد. فرماندهی محور چهارم نیز قرار بود خود را با دو تیپ به قزوین برساند.
محمود عطایی هم فرمانده محور پنجم بود که می خواست تهران را تصرف کند و بیت امام خمینی در جماران و نیز صداوسیما را به تصرف در بیاورد.
شرایط جبهه ها به گونه ای بود که باور حمله گسترده نظامی سازمان منافقین به جبهه های جنگ و نیز به شهرهای ایران دشوار به نظر می رسیدبه همین دلیل برخی از مسئولین کشور خبر حمله منافقین را یک جنگ روانی و تبلیغاتی ارزیابی می کردند. ارتش عراق در ساعت 14:30 روز دوشنبه سوم مرداد ماه سال 1367 اجرای آتش سنگین توپخانه خود را در محور سرپل ذهاب آغاز کرد؛آنگاه پس از گذشت یک ساعت از اجرای آتش ، ارتش منافقین حمله خود را به خاک ایران شروع کرد و در ساعت 18:30 همان روز نخستین تانک ها و نفربرهای منافقین به شهر کرند غرب وارد شدند و حدود دو ساعت بعد شهر اسلام آباد را به تصرف خود در آورند،تعدادی از مردم شهرهای کرند و اسلام آباد غرب با دیدن حمله نظامی دشمن، بلافاصله خانه های خود را ترک کردند و با خودروهای خود به سمت مرکز استان و کرمانشاه حرکت نمودند.
یک تیپ از نیروهای لشکر بدر که از منطقه جنوب وارد اسلام آباد شده بودند. نیروهای خود را در ارتفاعات اطراف شهر مستقر کردند. وقتی منافقین این دو شهر را اشغال کردند از طریق رادیوی خود، تلاش کردند تا با فراخوان هواداران خود در ایران نیروهای جدیدی را جذب کنند و بر تعداد قوای خود بیافزایند. در مسیر حرکت منافقین در پادگان ابوذر مقاومت هایی صورت گرفت و عده ای از فرماندهان و سربازان این پادگان به دست منافقین به شهادت رسیدند.
عملیات مرصاد
با روشن شدن جدی بودن عملیات منافقین و دریافت گزارش هایی مبنی بر این که آنها در حال پیشروی به عمق کشور هستند، سردار محسن رضایی، فرمانده کل سپاه و ستاد عملیاتی وی از جبهه جنوب عازم منطقه غرب کشور شدند. محسن رضایی، فرمانده سپاه در ارتفاعات مشرف بر اسلام آباد و فرماندهان دیگر در حوزه عملیاتی منافقین در کرمانشاه مستقر گردیدند. بلافاصله فرماندهان لشکرها و تیپ های سپاه در منطقه غرب کشور، در جریان عملیات منافقین قرار گرفتند و خود را برای مقابله با آنها، آماده کردند.
به هر حال همة نیروهای سپاه در منطقه وارد عمل شدند و رزمندگان در 4/5/1367 از جادة ایلام وارد شهر اسلام آباد شدند و نیروهای تیپ نبی اکرم ساعت پنج و نیم بعد از ظهر از پشت سر منافقین به سوی گردنة حسن آباد پیشروی خود را ادامه دادند. اوایل شب دوباره منافقین وارد اسلام آباد شدند و نیروهای سپاه عقب نشستند.
در روز 5 مرداد ماه سال 1367 عملیاتی به نام "مرصاد" از سوی فرماندهان سپاه و ارتش برای دفع تهاجم منافقین طرح ریزی گردید. بر اساس این طرح عملیاتی، رزمندگان اسلام شامل تعدادی از یگان های رزمی سپاه، تعدادی از بالگردهای کبرای هوانیروز به کمک سایر رزمندگان مستقر شده در تنگه "پاتاق"، مقابله با منافقین را آغاز کردند. سرهنگ صیاد شیرازینیز که در نیمه شب 4 مرداد خود را با یک فروند هواپیمای فالکن به کرمانشاه رسانده بود با این که مسئولیتی در نیروی زمینی ارتش نداشت داوطلبانه، کوشید تا یک تیم آتش بالگردهای جنگی کبری را هدایت نماید.
عملیات مرصاد در صبح روز 5 مرداد به فرماندهی شهید علی صیادد شیرازی با رمز یا "علی" آغاز گردید وبا حمله پر قدرت رزمندگان اسلام، تنگه "چارزبر" تبدیل به جهنمی برای یاران وفادار صدام حسین شد. واحدهای سپاه از مسیر جاده به قوای منافقین حمله کردند و عقبه آنها را بستند.
بالگردهای جنگی هوانیروز هم از هوا بر ستون نظامی منافقین آتش می گشودند. در این درگیری ها یک بالگردکبرای هوانیروز مورد اصابت قرار گرفت و ساقط شد اما دو خلبان آن نجات یافتند.خلبانان پایگاه هوایی شهید نوژة همدان هم علیه منافقین وارد عمل شدند که باعث حملة جنگنده های عراقی به این پایگاه با بمب های خوشه ایشد و رادار پایگاه نیز منهدم گردید.
با پشتیبانی جنگنده های عراقی، منافقین تلاش زیادی داشتند تا بتوانند از تنگه "چارزبر" عبور کرده و خود را به کرمانشاه برسانند. آنها حتی موفق شدند تا با سه خودروی تویوتای استیشن در همان روز 5 مرداد از تنگه "چارزبر" بگذرند که در مسیر راه به کرمانشاه به صورت اتفاقی با خودروی محافظین امام جمعه سمنان برخورد و در درگیری با آنها یک زن منافق کشته و یک خودروی منافقین نیز به غنیمت گرفته می شود. حتی گفته می شود که برخی از خودروهای منافقین به حواشی شهر کرمانشاه نیز رسیدند، ولی در مجموع عمده قوای منافقین امکان عبور از تنگه "چارزبر" را پیدا نکردند و در آنجا زمینگیر شدند.
در چنین وضعیتی منافقین چاره را در فرار دیدند. تعدادی از آنها نیز در حین فرار به خاک عراق کشته شدند. تعدادی هم با خوردن قرص های سیانور به زندگی خود پایان دادند و برخی به روستاهای اطراف فرار کردند که با کمک رزمندگان اسلام و مردم تعداد 60 نفر از آنان دستگیر گردیدند. در بین دستگیر شدگان برخی از سران شاخص منافقین مانند سعید شاهسوندی، فرهاد الفت و مهدوی نیز حضور داشتند.
لازم به ذکر است که با برخورد خوب جمهوری اسلامی با منافقین دستگیر شده برخی از آنها مانند سعید شاهسوندی دست به افشارگری علیه سازمان منافقین زده و سپس آزاد شدند،بعضی هم که بر سر موضع خود باقی ماندند برای سال های طولانی به زندان افتادند، لازم به ذکر است که تا آخرین لحظه عملیات، مسعود رجوی رئیس منافقین وارد صحنه عملیات نشد.
منافقین در این عملیات 72 تانک، 21 نفربر، 51 تفنگ 106م م و 612 خودروی خود را از دست دادند و 7/41 درصد از کادرهای اصلی منافقین ضربه خوردند به این صورت عملیات منافقین باناکامی و شکست به پایان رسید و عملیات رزمندگان اسلام با نام مرصاد به پیروزی منجر شد، در این عملیات بیش از 30 درصد یعنی نزدیک به 2000 نفر از منافقین کشته و 1100 نفر آنها نیز مجروح گردیدند و تعداد 994 نفر از منافقین هم زنده و سالم ماندند و توانستند فرار کنند
ماریا مؤمنی
کارشناس معاونت کاربردی سازی و فرهنگی
نظر شما :